Liefs uit Washington
De titel van dit artikel is overgenomen van een podcast van Femke Veltenaar. Zij is in het tweede jaar van de opleiding voor journalist en is op zoek naar de achtergronden van een mapje of souvenir folder dat zij kocht op een rommelmarkt voor 1.50 Euro. Zij heeft mij gevraagd of ik iets kan vertellen over de achtergronden van dit mapje, met de bedoeling er een podcast van te maken. Die podcast met de titel “Liefs uit Washington” gaat voornamelijk over de geschreven teksten op en in het mapje. In dit artikel gaat het om de technische gegevens van het mapje, die ik heb kunnen achterhalen.
Souvenir Folder
In een artikel over geïllustreerde postbladen of kaartbrieven in het bulletin 127 is in de laatste alinea een mapje met de titel New York at Night besproken onder de naam Souvenir View Album. Het blijkt dat dit echter geen gebruikelijke benaming is voor dergelijke mapjes, maar dat ze meestal bij verzamelaars onder de naam Souvenir Folder bekend zijn.
Dergelijke mapjes zijn vooral geproduceerd in de Verenigde Staten van Amerika en in Canada. Er is mij één Nederlandse Souvenir Folder bekend van uitgever W. van Eenennaam in Nijmegen, uitgegeven na de oorlog, waarschijnlijk voor buitenlandse toeristen.
Beschrijving souvenir folder
Het mapje heeft een als harmonica gevouwen inhoud (leporello) met achttien afbeeldingen van bekende locaties in Washington. De titel van de folder is: “Greetings from Washington D.C. The Nation’s Capital”. De harmonica is aan twee zijden bedrukt en de plaatjes kunnen dus niet als prentbriefkaart verstuurd worden. Wel bestaat de mogelijkheid om het mapje als geheel te versturen. Op de voorzijde zijn drie adreslijnen en rechtsboven een blanco vakje om een postzegel te plakken. Onder de klep van het mapje is plaats voor de naam van de afzender onder de tekst “Greetings from”. De afzender heeft deze ruimte ook gebruikt voor een persoonlijke tekst. Aan de ommezijde van de tweede deel van de omslag, waar de klep in gestoken kan worden is een toelichtende tekst gedrukt. De omslag is van steviger papier dan de inhoud (leporello)
De buitenzijde van het mapje heeft een linnen structuur, een dergelijk oppervlaktestructuur is bekend van veel kaarten uit de V.S. na de oorlog. De kaart is in januari 1950 verstuurd van Washington naar Wehl in de Achterhoek en vervolgens doorgestuurd naar Wassenaar.
Uitgevers
Er staan twee uitgevers vermeld aan de binnenzijde van het mapje volgens de tekst “Sold by Washington News Company Washington D.C.” Dit is een uitgever van gewone prentbriefkaarten en Souvenir Folders. Het logo van deze firma zijn de letters WNC in een klavertje drie. De tweede tekst luidt “A Colourpicture Publishers, Boston 15 MASS U.S.A.” Dit is de drukker en distributeur van “greeting cards” en postcards” in Boston, Massachusetts in Newbury Street en de Atherton Street”. De firma was van 1938 tot 1969 actief in zaken en produceerde onder meer “linen view cards” [1]. In 1950’s gebruikten ze het trademark Plastichrome.
Fotograaf
Op de meeste afbeeldingen van de leporello staan nummers in een wit vakje op de afbeelding gedrukt. Dergelijke nummers zijn meestal ordernummers. Deze nummers komen waarschijnlijk allemaal overeen met de nummers op ansichtkaarten met dezelfde afbeelding. In ieder geval heeft de eerste afbeelding United States Capitol, Washington D.C. – 11274 in de Souvenir Folder, hetzelfde nummer als dezelfde afbeelding op een prentbriefkaart van de Washington News Company.
Via de kaart van de Washington News Company is ook de fotostudio bekend van de eerste afbeelding van het mapje en mogelijk ook de overige afbeeldingen, want onder de deelstreep van de kaart staat het copyright-teken © + HARRIS AND EWING. Harris & Ewing Photographic Studio was de grootste nieuwsfoto-dienst in de V.S. en ook de officiële fotograaf van het Witte Huis.
Posttarieven
In het algemeen is het tarief voor het verzenden van dergelijke mapjes zonder boodschap gelijk aan drukwerk en met een geschreven tekst gelijk aan een brief. Naar het buitenland is meestal het dubbele van het binnenlandse tarief. In 1950 is dat respectievelijk 1 cent, 3 cents, 2 cents [2] en 6 cents. Voor gewone ansichtkaart geldt in 1950 binnenlands tarief (domestic) 1 cent en buitenlands tarief (foreign) 2 cents. Op een oudere souvenir folder staat in het postzegelvak: “domestic and foreign postage one cent if writing your name only. Otherwise domestic two cents, foreign five cents.” Het mapje uit 1950 is gefrankeerd met 6 dollar cents, het dubbele van een binnenlandse brief.
Variatie
Zes souvenir folders uit mijn collectie laten zien hoeveel ze van elkaar verschillen.
- Souvenir Folder of Trinidad British West Indies
a. 18 afbeeldingen in mapje
b. Postage in postzegelvak, twee adreslijnen
c. Vlag op achterzijde omslag
d. Geen tekst aan binnenzijde
e. Photogelatine Engraving Co. Limited Ottawa - Souvenir Views of Niagara Falls
a. 20 afbeeldingen in mapje
b. Geen postzegelvak, drie adreslijnen
c. Vlag op achterzijde omslag
d. Geen tekst aan binnenzijde
e. The Harris Litho. Co. Limited, Toronto - Souvenir Folding Card of new York The wonderful city
a. 3 afbeeldingen in een mapje, de rest ontbreekt
b. postzegel in postzegelvak, drie adreslijnen
c. Foto met tekst The Crowd that Welcomes You in New York
d. Op binnenzijde omslag: This space can be used for correspondence / From ……
e. Copyright 1912 by C. Souhami. Success Postal Card Co., Pub., New York. - New York by Night
a. 20 afbeeldingen in mapje
b. Postage 1½c Without Message, drie adreslijnen
c. Afbeelding met verlichte brug op achterzijde omslag
d. Tekst en 11 kleine fotootjes op binnenzijde omslag
e. Published by Manhattan Post Card Publishing Co., Inc., New York - Homes of the Stars
a. 14 Views in Natural Color
b. Place Stamp Here, drie adreslijnen
c. Op achterzijde zelfde afbeelding als een van de inhoud
d. Onderdeel van de leporello
e. Copyright MCMLVIII by Curt Teich & Co., Inc., Chicago U.S.A. - Het heilige Land
a. 20 afbeeldingen in mapje
b. geen postzegelvak, geen adreslijnen
c. Op achterzijde omslag, ingekleurde foto Jeruzalem
d. Onder de klep: twee adreslijnen, rest binnenzijde met tekst.
e. Vereeniging tot verspreiding der Heilige Schrift. Keizersgracht 470, Amsterdam. Verkoop verboden.
Wijk- en Straatnummers
Het mapje uit Washington is verstuurd naar de Kreppelscheweg A 139. Het is de Keppelscheweg in Wehl met wijknummer A 139. In 1950 waren er buiten de steden nog veel huizen die geen straatnummer hadden, maar een nummer per wijk. In dit geval wijk A van Wehl en nummer 139 van wijk A. Van 1950 tot 1960 zijn alle wijknummers vervangen door straatnummers. Als een dorp of streek overging van nummer per wijk naar nummer per straat, is dat vastgelegd in een omnummeringslijst. Een dergelijke lijst is niet bekend van Wehl, maar uit een woningkaart blijkt dat de Keppelscheweg A 139 is omgenummerd naar nummer 25 [3].
Bronnen
- Lodewijk van Duuren, 2020. Souvenir Folder Het heilige Land. Website VDP.
- Lodewijk van Duuren, 2016. Geïllustreerde postbladen of kaartbrieven. VDOP Bulletin 127: 44-47.
- Femke Veltenaar, 2020. Liefs uit Washington – Aflevering 1.
- United States Postal Service, 2020. Rates for Stamped Cards and Postcards.
[1] Een linnen prentbriefkaart heeft papier met een oppervlaktestructuur dat op linnen lijkt.
[2] Aanname, gebaseerd op dubbel buitenlands tarief.
[3] Bron Erfgoedcentrum Achterhoek en Liemers.
Lodewijk van Duuren