Op initiatief van Andrew van Esch is in een oplage van 100.000 exemplaren onder het motto Kaartje voor Kiev een protestkaart verschenen tegen de Russische inval in Oekraïne. Op de beeldzijde van de kaart staan vier foto's van de hand van fotograaf Giedo van der Zwan die hij op Facebook plaatste kort na de inval.
Wilt u ook kaarten verspreiden zodat er zoveel mogelijk in de bus van de Russische ambassade vallen? Stuur dan een e-mail naar Andrew van Esch. Inmiddels zijn er al ruim 90.000 van de 100.000 kaarten uitgezet, dus enige haast is geboden!

EW

Deze freecard is helaas weer helemaal actueel. In paradijs Europa wordt oorlog gevoerd.
Uitgever Edgar uit Hamburg in Duitsland startte vanaf 15 juni 1992 met de productie en distributie van freecards. In eerste instantie uitsluitend in Hamburg, vanaf maart 1993 in heel toenmalig West-Duitsland, en na de val van de muur in heel Duitsland. Met name in de begintijd gaf Edgar vrijwel uitsluitend kaarten uit met daarop werk van kunstenaars.
De afbeelding op deze kaart is ontworpen door S.H.O.E. en typeert treffend de gevolgen van een oorlog: niet alleen een tank wordt verwoest maar ook de driewieler van een kind.
De kaarten van Edgar zijn genummerd, dit is kaart nummer 69. Deze kaart is daarom waarschijnlijk uitgegeven in 1992 en gedistribueerd in uitsluitend Hamburg.

​EW

 Kinderzegel-Actie Soestdijk

Op de kaart is het interieur van een autopostkantoor te zien. Juliana en drie van haar dochters kijken belangstellend naar de uitgestalde “voor het kind” kaarten. De titel op de adreszijde luidt: KINDERZEGEL-ACTIE Bezoek „Rijdend Postkantoor” aan Paleis Soestdijk. De kaart is uitgegeven door Takken in Utrecht met No. 304. De foto is gemaakt door Particam in Amsterdam
 
Voor het kind kaarten
Op tafel liggen een aantal stapels en enkele losse kaarten. De losse kaarten betreffen de serie De Vroolijke Beertjes uit 1947 van F. van Lamsweerde, herkenbaar zijn: No. 4 schaatsen en No. 5 schansspringen. De andere kaarten op stapels zijn van 1948, Het betreft: De Muzikant en Rommelpotspelers van Dirk Kruizinga, Kerstbouquet van J. Voerman Jr. en Eekhoorn van B. P. Swildens. In 1948 werden dus ook nog kaarten van het vorige jaar verkocht.
 
Autopostkantoor
Een autopostkantoor is een rijdend postkantoor, bestaande uit een trekker met oplegger. In 1948 was er behoefte aan een nieuw autopostkantoor. Voor de Kinder-zegels werd een zogeheten 'noodbus' van de Spoorwegen geschikt gemaakt, die in de jaren 1948 tot 1954 voor dat doel dienst deed.  Lees meer …

Particam
Het fotobureau Particam, een afkorting van Partizanen Camera is opgericht in 1945. Het bestond uit  een groep fotografen die in de laatste maanden van de Duitse bezetting actief waren in het documenteren van de bezetting. Betrokken personen waren onder meer Aart Klein, Ad. van Bennekom, Bert Buurman, Henk Jonker, Wim Zilver Rupe en Maria Austria. In 1950 was Particam Pictures Fotografie gevestigd aan de Willemsparkweg 120 en aan Amsteld. 7 A. Klein.
Ze fotografeerden verschillende aspecten van naoorlogs Nederland: wederopbouw, werk, maar ook cultuur. Over uiteenlopende onderwerpen maakten de Particam fotografen documentaire reportages die zij aan kranten en tijdschriften aanboden. In 1953 trouwden Maria Austria en Henk Jonker en nadat Wim Zilver Rupe en Aart Klein zich uit het fotografencollectief hadden teruggetrokken, zetten zij Particam vanaf 1956 samen voort. Na haar scheiding in 1963 bleef Maria Austria alleen actief onder de naam Particam.
Het is niet bekend, wie van de fotografen de foto van het interieur van het autopostkantoor heeft gemaakt. Een kaart met het Prinselijk gezin met de familie Churchill op Soestdijk Zondag 12 mei 1946 is van Particam - Aart Klein. Uitgever was Rembrandt, Amsterdam.
 
Lodewijk van Duuren

Een ansichtkaart van de Markt in Middelburg, uitgegeven door SPARO (Spanjersberg Rotterdam)  en gedrukt door VADA druk in Wageningen vermeld helaas niet de fotograaf. Toch kon de naam van de fotograaf wel achterhaald worden. In 1945 gaf De Spaarnestad in Haarlem het fotoboek Nederland in beeld - Pictorial Holland uit. In dit fotoboek is de foto van de ansichtkaart afgedrukt. In het boek is de naam van de fotograaf ook niet te vinden, maar in de catalogus van de Koninklijk Bibliotheek staat Frans Bosen als auteur en de pagina over Frans Bosen in Wikipedia bevestigt dat Frans Bosen de fotograaf van de foto’s is.
Biografie
Franciscus Wilhelmus Josephus (Frans) Bosen, (Amsterdam, 27 januari 1891 - Haarlem, 29 november 1949) was een Nederlands graficus,  reclameontwerper, fotograaf , tekenaar en linosnijder.
Frans Bosen begon zijn loopbaan als leerling letterzetter, maar bezocht de Amsterdamse Rijksschool voor Kunstnijverheid, en volgde lessen aan de Rijksacademie van Beeldende Kunsten, omdat hij tekenaar wilde worden. In het begin van de jaren twintig ging Bosen werken bij de Amsterdamse drukkerij De Brakke Grond. Als een van de eersten in Nederland maakte hij ontwerpen voor filmaffiches Bosen maakte  echter ook ander reclamedrukwerk. Begin mei 1933 verhuisde Frans Bosen van Amsterdam naar Haarlem, waar hij in dienst kwam bij drukkerij De Spaarnestad. Bij de De Spaarnestad werkte Bosen aan diverse opdrachten. Tot aan zijn dood in 1949 bleef hij bij de Haarlemse drukkerij in dienst.
 
Zoek de vijf verschillen
De afbeelding in het fotoboek is niet gelijk aan de afbeelding op de ansichtkaart. Er zijn vijf verschillen.

• Het opvallendst is de kleur van de prentbriefkaart. Waarschijnlijk betreft het hier een ingekleurde foto.
• De uitsneden zijn verschillend: bij foto in het boek ontbreekt een deel van de bovenzijde, bij de kaart is links en rechts iets afgesneden.
• De foto in het boek iets groter afgedrukt dan op de kaart. Vergelijk de vrouw voor de kraam.
• De prijzen op de bordjes zijn  op de kaart goed leesbaar, zoals 6 ct Pond 10 ct Kilo op een van de bordjes. Op de foto zijn de prijzen niet of slecht leesbaar. Is de foto van de kaart wellicht bewerkt?
• Tot slot het zonnescherm van de winkel achter de kraam is oranje gestreept op de kaart, maar op de andere foto staat de tekst CARTES (groot) en op de rand CARTES-POSTALES. Het is het pand van de boekhandel F.B. den Boer op de hoek van de Lange Delft en de Markt in Middelburg.

 
Datering
Hoe oud de foto is, is niet bekend, maar in ieder geval ouder dan 1946. Er zijn verscheidene foto’s in het boek ouder dan 1945, omdat ze de vooroorlogse situatie weergeven. Misschien was dat ook het geval met de foto van de Middelburgse marktkraam.  In het postzegelvakje staat als prijs 12 ½ Ct, met potlood geschreven.  De laatste halve cent is geslagen in 1940 en in omloop geweest tot 1948.  Dus blijft de datering 1945 of ouder.
 
Nog meer?
Zijn er wellicht meer vergelijkbare kaarten  door Spanjersberg uitgegeven. Ik heb ze niet kunnen vinden. Of zijn er nog meer foto’s van Frans Bosen op kaart verschenen?

Uit ’t Kleine Krantsje van 12 juni 1976 pag. 11
“Vandaag in de rubriek van het Gezellige Uitgaan een bijna negentig jaar oude foto van de Kleine Bontekoe, de enige uitspanning aan de rand van de stad, die nu nog altijd bestaat, al is er dan nu geen “buitentuin” meer, zoals de speeltuin blijkens het luifelopschrift op deze plaats weleer werd genoemd. In 1886 vestigde Jochem Smeding zich in de Kleine Bontekoe en die zien we hier op de foto met zijn vrouw Maria Rudolphus en de beide kinderen Eduard Martinus en Rinse met de bokkenwagen. Lang heeft Jochem Smeding er helaas niet de scepter mogen zwaaien: het was in december 1891, dat hij overleed. De weduwe hertrouwde omstreeks 1894 met Jacobus Martinus Haasdijk en die heeft De Kleine Bontekoe toen nog jaren geëxploiteerd – op prentbriefkaarten uit de jaren na de eeuwwisseling staat de naam Haasdijk wel afgedrukt. Deze foto van de Kleine Bontekoe is niet aan de voorkant, maar aan de zijkant gemaakt, dat wil zeggen de zuidkant, die op de stad uitkijkt. “
Het betreft hier Café „De Kleine Bontekoe” met ruime Wandel- en Speeltuin ongeveer 10 minuten gaans van Leeuwarden. Het “omstreeks 1894” in het artikel is volgens de huwelijksacte 22 Juli 1893. Op die dag trouwde Jacobus Martinus Haasdijk, 28 jaar, geboren te Oldeboorn, van beroep huisschilder met Maria Rudolphus, 38 jaar, geboren te Noordwolde, van beroep koffiehuishoudster.

Prentbriefkaarten
Er zijn inderdaad kaarten bekend, waarbij onder de tekst Speeltuin „De Kleine Bontekoe” de naam J.M. Haasdijk is afgedrukt. Echter er is later een zwarte balk over de naam gedrukt en eronder staat de naam P. Oele. Op 15 februari 1917 verkoopt Jacobus Martinus Haasdijk wonende te Leeuwarden volgens een notariële akte het café "de Kleine Bontekoe" met schuur aan de Stienserweg nr. 31 in Leeuwarden voor een koopsom van fl. 14.000 aan de koper Pieter Oele wonende te Rijperkerk.
Datzelfde jaar trouwt op 7 april Pieter Oele, geboren op 16 maart 1888 te Wolfaartsdijk (Zeeland) met Froukje Slagman. Als beroep staat vermeld kellner; in een andere akte is zijn beroep koffiehuisbed.(iende). Op 26 februari 1917 was hij vertrokken uit Wolfaartsdijk naar Leeuwarden en trekt in bij Lucas Bunt Rijperkerk 35.

Pieter Oele zal zelf ook nog kaarten uitgegeven. Op de adreszijde staat Uitgave P. Oele Restaurateur. Je kon er blijkbaar ook slapen, want in de geschreven tekst staat: “We zitten al zalig buiten achter het aan o.z. café. We hebben hier n.l. gemaft vannacht die vier ramen boven was onze kamer”.
Na Pieter Oele wordt Hans Huizinga de eigenaar. Het café bestaat echter niet meer, want het is afgebrand in 2003 afgebrand.
 
Uitgeverslijst VDP
In de uitgeverslijst van de VDP staat in de laatste rubriek 00 Onbekende Regio de uitgever Speeltuin Kl. Bontekoe. Dit is zeer waarschijnlijk de uitgever van de hierboven getoonde kaart uit Leeuwarden. Onder de rubriek 04 Noord-Friesland, staat wel P. Oele uit Leeuwarden als uitgever vermeld.

Download de PDF