Le Case del Pane
In 1904 verschijnen in diverse kranten een bericht over “een rijk menschenvriend te Rome, Sangiorgi geheeten…”. Het is de Italiaan Giuseppe Sangiorgi (1850-1928), die in 1904 een boekje laat verschijnen met de titel “Per la Casa del Pane”.
In januari 1903 opende de eerste Casa del Pane in Massa Lombarda (tussen Ravenna en Bologna), maar het initiatief kreeg geen vervolg. Tot het jaar 1910 heeft dit enige Casa del Pane bestaan.
Het was een initiatief om in vele plaatsen winkels te openen (casa del pane = huis van het brood), waar de allerarmsten gratis brood kregen. Water en brood waren volgens zijn zienswijze primaire levensbehoeften, waar iedereen over moest kunnen beschikken. Koningin Margherita di Savoia, weduwe van koning Umberto I, had sympathie voor het initiatief en werd beschermvrouw van de organisatie.
Om de kosten van de Case del Pane te dekken, gaf het instituut prentbriefkaarten en zegels uit.
 
Kaarten
De eerste series kaarten verschenen in 1906 van de kunstenaars Domenico Baccarini, Alberto Bianchi en Basilio Cascella. Ook kwam er een kaart uit met een foto van Koningin Margherita. De drukker van deze eerste series was: “Arti Grafiche Pilade Rocco & C. di Milano”. De latere series zijn gedrukt door “E. Schreiber G.m.b.H. – Stoccarda”.
De afgebeelde kaart komt uit een serie van 8 kaarten, die is uitgekomen in 1908. Het onderwerp is de folklore van Rome. De illustrator van deze kaarten is onbekend. Het onderwerp van de eerste kaart (zie onder de volledige serie) is de jaarmarkt van Befana. Befana is een goede heks, waarvan de naam is afgeleid van Epifanie (6 januari, Driekoningenfeest). Op de dag van de Epifanie brengt Befana de kinderen speelgoed en snoep. De markt van Befana vindt jaarlijks plaats op de Piazza Navona in Rome.
 
Serie folklorekaarten Rome

1. Jaarmarkt van Befana (afgebeeld)
2. Vuurwerk op de Engelenburcht
3. Feest van de fakkels of lampions (einde Carnaval)
4. Inundatie van het Piazza Navona (voor 1867)
5. De Saltarello (Romeinse dans)
6. Wedloop van de Berber-paarden, vertrek
7. Bloemen-Processie (straten versierd met bloemblaadjes)
8. Zegening door Santo Bambino van de Sante Maria Aracoeli

 
Daarna zijn nog meer series uitgeven, zoals met de 12 maanden van het jaar met Middeleeuwse miniaturen uit het Breviario Grimani, brevier genoemd naar kardinaal Domenico Grimani (1461-1523).
 
Zegels
De minister van “Poste e Telegrafi” verleende toestemming om zegels uit te brengen, die op de adreszijde van de kaarten geplakt konden worden of om als sluitzegel van brieven te dienen. De opbrengst van de zegels met een waarde van 5 cent kwam ten goede aan de Case del Pane. Op sommige kaarten is op de rechterbovenhoek van de adreszijde plaats voor de gewone postzegels en linksboven een vakje voor de weldadigheidszegel van Sangiorgi. De zegels bestaan in verschillende kleuren en twee druktechnieken.
 
Tekst op de kaart
De afzender van de kaart is Henri (ook Henry) Bryois uit Cuneo, Consul voor Frankrijk in Italië. Hij stuurt deze kaart naar Madame E. Kruijt in Amsterdam, Van Lennepkade 10. Hij was lid van de Cosmopolitan Correspondence Club in Milwauki, met lidnummer 3926.
 
Bronnen

• Jennifer Casadei & Massino Castoldi, 2006. Dal 1903 al 1910 a Massa Lombardae a Roma nella Casa del Pana l’utopia di Sangiorgi. Amacord. Nr. 43: 14.
• Anoniem, z.j. Cav. Giuseppe Sangiorgi. http://liviomoreno.altervista.org/Genealogia/pedigree/599.html
• Aurelio Di Noi, z.j. Le Case del Pane, Cartoline ed erinnofili. https://www.yumpu.com/it/document/view/32620037/le-case-del-pane-cartoline-ed-erinnofili

 
Titels op de kaarten

1. Fiera della Befana
2. La Girandola a Castel Sant’Angelo
3. Festa dei Moccoletti
4. Innondazione di Piazza Navona
5. Corsa dei Barberi, Partenza
6. Il Saltarello
7. Processione dell’infiorata
8. Benedizione del Bambino all’Ara Coeli

 
LVD

.

Een kaart van uitgever W.F. van de Ven uit Groningen heeft een merkwaardige titel: “Beide Königinnen in der Kirche (Inhuldiging)”. Het zijn koningin Wilhelmina en Koningin Emma in de Nieuwe Kerk in Amsterdam, bij de inhuldiging van Wilhelmina op 6 september 1898. De kaart is verstuurd binnen Dordrecht en is afgestempeld op 12 maart 1901. Het merkwaardige is de Duitse titel voor een kaart met een Nederlands onderwerp van een Nederlandse uitgever, gevolgd door het Nederlandse woord “Inhuldiging”. Het waarom van deze keuze is onbekend, je zou kunnen vermoeden dat het onderwerp met veel buitenlandse bezoekers en de Duitse achtergrond van Koningin Emma tot deze keuze hebben geleid. Maar bij het zoeken naar meer kaarten van deze uitgever op internet vond ik slechts één kaart, met een hunebed in Drenthe. Ook deze kaart heeft een Duitse titel: “Hünenbetten und Landschaft aus Drenthe (Holland).” Mogelijk heeft deze uitgever al zijn kaarten een Duits opschrift gegeven en is het bij één serie gebleven. Dat kan ook de oorzaak zijn, dat zijn kaarten zeldzaam zijn.
 
Over W.F. van de Ven is wel iets meer te melden. Willem Frederik van de Ven is geboren op 18 januari 1875 in Assen. Bij zijn huwelijk met Cornelia Wilhelmina Frederika Antonia Gesina van den Berg op 9 december 1897 is zijn beroep handelsagent. In het adresboek van Groningen uit 1900 heeft hij nog steeds het beroep Handelsagent en woont in de Marwixstraat 20a in Groningen. In latere akten staat hij te boek als boekdrukker en steendrukker. Op een plattegrond van Groningen uit 1903, die door deze firma is gedrukt, staat een advertentie met de tekst” Gedrukt ter Groninger Boek- en Steendrukkerij Van de Ven en Huisinga Label- en Etiquettenfabriek, Oostersingel 5, 5a en 7b. In het adresboek van Groningen uit 1911 is het adres Damsterdiep N.Z. 9. Telefoon 489. Deze Van de Ven is dezelfde drukker als op de prentbriefkaart. Op 12 september 1902 hebben namelijk Johannes Woltherus Huisinga, handelsagent en Willem Frederik van de Ven, boek- en steendrukker “eene vennootschap onder eene firma aangegaan”. Behalve drukker is W.F. van de Ven ook uitgever van prentbriefkaarten, over dat laatste is behalve de vondst van twee kaarten niets bekend.
 
Vraag??
Wie kent nog meer kaarten van deze uitgever en in welke taal zijn de titels?

Tentoonstelling Bijenkorf 1943
 
Kaart
Op een kaart uitgegeven door N.V. Magazijn “Bijenkorf” staat het warenhuis De Bijenkorf uit Amsterdam. Op de adreszijde, die niet beschreven is, met een rode 2 cent “vliegende duif”postzegel afgestempeld met een kortebalk-stempel AMSTERDAM-BIJENKORF 1943 / 11.III.2N. Zowel op beeld- als adreszijde staat een paars rond stempel met de tekst: “Tentoonstelling prentkaarten en postzegels verzamelen. Hoe en waarom? Maart 1943 in De Bijenkorf, Damrak, Amsterdam.” Ook staat op beide zijden een stempel met de handtekening N.A. Zilver. De tentoonstelling bleef tot 27 maart geopend.
 
Krantenartikel
Naar aanleiding van de tentoonstelling van de collectie van N.A. Zilver verscheen in het dagblad De Tijd van 9 maart 1943 een artikel met de titel: “Humor in de postzegels. Ook een manier van verzamelen”. Het artikel geeft geen helder beeld van de tentoonstelling, maar geeft wel aan hoe breed zijn verzamelgebied was: “Van het plakken [van postzegels] in albums had hij spoedig genoeg. Hij legde collecties aan van afbeeldingen van staatshoofden, combineerde gelegenheidszegels met foto’s, prenten of knipsels betrekking hebbende op die gebeurtenissen, legde historische feiten met postzegels vast, verzocht om prentbriefkaarten met plaatselijke poststempels etc.”.
 
N.A. Zilver en maximumkaarten
De tentoongestelde collectie is van Nicolaas Adrianus Zilver (* 11 maart 1876-† 20 maart 1958) uit Amsterdam. In het bovenstaande krantenartikel komt het woord maximumkaart niet voor, al zullen die zeker getoond zijn. Hij is de grote pionier van het verzamelen van maximumkaarten en verzamelde al vanaf 1930 maximumkaarten. In 1943 schreef hij het boekje “Mogelijkheden voor verzamelaars van en handelaren in postzegel- en/of maximumkaarten”. Op zijn initiatief is op 2 mei 1925 als eerste in Amsterdam in het hoofdpostkantoor een loket uitsluitend voor postzegelverzamelaars geopend. Later filatelieloket geheten. In 2001 heeft PTT Post besloten per 1 juli alle filatelieloketten te sluiten.
Hij was lid van verscheidene verzamelverenigingen, onder meer Libre Exchange uit Verviers, Les Maximaphiles Français uit Parijs en de Maximum Card Society of America uit New York.
Zijn collectie is op verscheidene plaatsen en tijdstippen tentoongesteld geweest. Toen hij 80 jaar werd, was zijn verzameling te op zijn jubileumtentoonstelling te zien in de koopmansbeurs in Amsterdam. De tentoonstelling was geopend op 10 maart 1956.
Zijn zoon Ernst Zilver (* 17 juni 1912-† 4 juni 1998) had in Amsterdam een Internationaal Prentbriefkaarten Antiquariaat (I.P.A.).
 
 
Kaart uit de collectie Henk Wilkens.
 

Groeten uit het Bollenland
 
De kaart met het opschrift “Groeten uit het Bollenland” is er één uit een serie van ten minste vier kaarten. De uitgever is onbekend en ook de plaats is niet vermeld. Dat is in zoverre bijzonder, omdat het hier om tentoonstellingskaarten gaat. Mogelijk is dit gedaan om de kaarten na afloop van de tentoonstelling nog als gewone bollenkaarten te kunnen verkopen. Op drie kaarten is op de achtergrond de Rooms-Katholieke Sint-Pancratiuskerk aan de Hoofdstraat in Sassenheim te zien. Deze neogotische kerk is gebouwd in 1870 en in delen gesloopt in 1913 en 1928.
Het gaat hier om de Bloemententoonstelling in Sassenheim in 1907, gelegen rondom het Oude Koningshuys aan de Wilhelminalaan. De tentoonstelling is georganiseerd door afdeeling Sassenheim van de Algemeene Vereeniging voor Bloembollencultuur; de tuinarchitect is H.J. Goemans uit Bennebroek 1). Voor de bloemententoonstelling zijn 100.000 bollen geplant, maar ook andere planten maken onderdeel uit van de tuinen. De tentoonstelling was in 3 afdelingen verdeeld, een Hollandse, een Engelse en een Franse tuin. Allerlei bekende personen bezochten de tentoonstelling, waaronder Frederik van Eeden (1860-1932). In zijn dagboek van 25 april 1907 schrijft hij: “Ik zag de bloemententoonstelling op een oud buiten te Sassenheim. Een heerlijke, bloemrijke, zonnige tuin” (dagboek deel 2, 1901-1910). Naast de kaarten is ook een catalogus verschenen met een situatiekaartje. Het is een typische voorjaarstentoonstelling, want deze opende op 12 april en sloot de dag na Hemelvaartsdag (10 mei 1907).
 
Kaarten van de tentoonstelling
Nr. 301. Bloemperk in de vorm van een ster in cirkel. Tekstvakje midden onder.
Nr. 302. Bloemperk vooraan in de vorm van een klaverblad. Geen tekstvakje.
Nr. 303. Bloemperk vooraan in de vorm van een wassende maan. Tekstvakje links onder.
Nr. 306. Bloemperk links in de vorm van een klaverblad. Tekstvakje iets boven midden onder.

1) Zeer waarschijnlijk Hubrecht Johan Goemans (* 11 april 1866 te Deventer † 4 september 1947 te Apeldoorn). Bij zijn huwelijk in 1908 is zijn beroep bloembollenkweeker en woont in Bennebroek.