Zwartjesalbum
Zwartjes zijn kleine zwart-wit foto’s, die vanaf circa 1900 veel verzameld zijn (zie zwartje van Kahrel’s Thee). Voor het bewaren van deze zwartjes zijn speciale insteek-albums uitgegeven, de zogenaamde zwartjesalbums.
Fabrikanten en winkeliers gaven deze zwartjes cadeau bij hun producten. Zo gaf drogisterij Johan Verbunt in Tilburg voor elk besteedde 10 cent een zwartje cadeau. Vijftig zwartjes gaven recht op een prachtig album voor 120 stuks (1906). Afgebeeld is een zwartje van het merk Bensdorp; bijna alle chocolademerken gaven zwartjes cadeau. De Firma Korff (Chocolade, Cacao en Fosco) zond tegen een betaling van 35 Cents een keurig “Photographiealbum” toe.
De albums en de plaatjes kunnen ook bij de boekhandel gekocht worden, Bij H.J. Louwhof in Leeuwarden kosten de albums in 1904, 10, 25, 45 en 75 ct., en de zwartjes 1 ½ ct. per stuk. Ook uitgevers van prentbriefkaarten verkochten de zwartjesalbums, zoals C.A.J. Luitingh aan de Voorstreek C248 in Leeuwarden. De manier waarop uitgever Versteeg zijn zwartjes aan de man bracht was uniek, als vier plaatjes op een prentbriefkaart om uit te knippen.