J. Brüning

Uitgevers Noord-Brabant >> Eindhoven

J. Brüning, Stratum (Eindhoven)

In 1883 richt de Duitse sigarenkistenfabrikant J. Brüning in Stratum, nu een stadsdeel van Eindhoven, een sigarenkistenfabriek op. Het bedrijf krijgt de naam J. Brüning & Zn. Brünings’ zoons Gotthold en Jean krijgen er de leiding, maar de eerste overlijdt vier jaar later en wordt niet opgevolgd. In 1891 trekt vader Brüning zich financieel uit het bedrijf terug, dat dan door zoon Jean wordt overgenomen. Diens broers Heinrich en August zetten het ouderlijk bedrijf in Langendiebach voort en richten in 1895 in het naburige Hanau nog de Lith. Kunstanstalt Heinich & August Brüning op, waar zij onder meer kistetiketten en sigarenbanden gaan fabriceren. Jean Brüning wordt er klant. Als snel haken de broers in op de vraag naar prentbriefkaarten. In Eindhoven worden dan nog geen topografische kaarten verkocht en Jean Brüning besluit daarom die ook in zijn assortiment op te nemen.

Eindhoven, Molenwater

Eindhoven Stadhuis

Serie 1 Topografie 1897 - 1901

Motief	uitvoering 1897, zwart-wit	uitvoering 1898, zwart-wit	uitvoering 1900, kleurendruk	uitvoering 1901, kleurendruk
(1) - Eindhoven [Vogelvlucht]	x	-	-	-
(2) - Eindhoven, Haven	x	x	-	-
(3) - Eindhoven, Kerk	x	x	x	x
(4) - Eindhoven, Klooster	x	x	-	-
(5) - Eindhoven, Molenwater	x	x	x	-
(6) - Eindhoven, Stadhuis	x	x	x	x
(7) - Eindhoven, Stationsplein	x	x	x	x
(8) - Eindhoven, Stationsplein (ook: Station)	x	x	x	-
(9) - Eindhoven, Markt	-	-	x	x
(10) - Eindhoven, Stratumseind	-	-	x	x

x kaart bekend
- kaart niet bekend

Voorbeelden en kenmerken van uitvoeringen

Serie 2 Topografie 1902

Motief	uitvoering 1902, zwart-wit	uitvoering 1902, kleurendruk
(1) - Eindhoven, Molenwater	x	-
(2) - Eindhoven, Pensionaat Eikenburg	-	x

Serie 3 Kroningsjaar 1898

(1) - Ter herinnering aan het Kroningsjaar van H.M. Koningin Wilhelmina

Toelichting op deze catalogus

De Dordtse fotograaf J.J. Tollens heeft de foto's voor de kaarten gemaakt. In de zomer van 1897 geeft Brüning acht zwart-witte kaarten uit, waarvan er een jaar later zeven worden herdrukt. De kaarten kunnen bij Eindhovense winkeliers worden gekocht. Twee jaar daarna verschijnen zeven kaarten in kleurendruk, waaronder vijf met afbeeldingen uit de eerdere series en twee nieuwe. Vijf kaarten hiervan worden een jaar later nog eens herdrukt. In of vóór 1902 verschijnen twee losse kaarten: één zwart-witkaart van het Molenwater, die in feite de tuin toont achter Brünings villa, die aan het Molenwater grenst, en een kleurenkaart van pensionaat Eikenburg in Stratum. Alle kaarten zijn uitgevoerd in steendruk.

Intussen heeft Jean Brüning in 1898 nog een kaart uitgegeven ‘Ter herinnering aan het Kroningsjaar van H.M. Koningin Wilhelmina’. In tegenstelling tot de Eindhovense kaarten staat hier ook de naam op van de drukkerij. Dezelfde kaart werd door de Lith. Kunstanstalt Heinrich & August Brüning ook in Duitsland uitgegeven. Dat gebeurt daar met de Nederlandse tekst op de beeldzijde, maar met een ander portret van de koningin en op de adreszijde 'Postkarte' in plaats van 'Briefkaart'. Daarnaast is nog een tweede Duitse editie bekend met het 'Nederlandse' portret van de koningin en de Duitse tekst "Zur Errinnering an die Kröning I.M. der Königin der Niederlande".
Ten slotte is van dezelfde drukker is nog een kleurenkaart bekend met een jachttafereel. De kaart was blijkbaar voor de Nederlandse markt bedoeld, want op de adreszijde staat ‘Briefkaart’, maar de naam van de Eindhovense Jean Brüning ontbreekt.