Posttarieven in Europa voor een brief
 
Verhoging port in Frankrijk
De kaart is een petitie van de lezers van het dagblad Le Matin om het briefport te verlagen van 15 naar 10 centimes. De kaart toont aan dat Frankrijk ten opzichte van acht andere Europese landen een hoger tarief voor brieven tot 15 gram heeft. De lezers wordt verzocht, als ze met de petitie instemmen, deze kaart aan de president van de kamer van gedeputeerden ongefrankeerd op de post te doen.
De adreszijde van de kaart is met een deelstreep in en adres- en een correspondentie-deel gesplitst. Van 1 mei 1878 tot en met 15 april 1906 is het tarief 15 centimes en vanaf 16 april 1906 10 centimes. De datering is gezien de deelstreep en de posttarieven 1905 of 1906.Terwijl er voor sommige landen in 1905 nieuwere uitgiften in gebruik zijn, worden op de kaart oudere uitgiften afgebeeld. De postzegels komen volgens de kaart uit de “Collection du Matin”. Het is opmerkelijk dat het maximale gewicht voor een brief voor binnenlands gebruik, nogal verschilt, van 15 gram in Frankrijk tot 250 gram in Zwitserland. Het is niet bekend of deze actie van Le Matin heeft bijgedragen aan de verlaging van de posttarieven.

Journal Le Matin
Le Matin was een Frans dagblad dat is opgericht in 1883 en opgeheven in 1944. Het was een van de grootste kranten tussen 1910 et 1920. Omdat de krant samenwerkte met het bewind van Vichy is zij na de bevrijding in 1944 niet meer verschenen.
 
Adreszijde
In en naast het postzegelvak staat de volgende tekst: “Tout les Français jouissent de la franchise postale avec le Président de la Chambre. Loi du 25 Frimaire an VIII / Ordon.[nance du Roi concernant les Franchises] du 17 Novemb. 1844“ 1).
Volgens deze wet mochten blijkbaar verzoekschriften aan de President portvrij verzonden worden. Het verzoekschrift is gericht aan « Monsieur le Président de la Chambre des Députés au Palais-Bourbon, Paris », gedrukt in een soort typeletters.
Op de adreszijde is linksboven de M van Le Matin met een veer afgedrukt. De kaart is gedrukt door Imp. Wellhoff et Roche, Levallois.
 
Noten
1. Frimaire = vorstmaand. 3e maand van de Franse republikeinse kalender 21 november – 20 december. 25 Frimaire an VIII = 16 december 1799.
 
Bronnen
Bulletin des Lois No. 1154. http://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k486430n/f784.item.r=franchise

Als een poste restante kaart niet wordt opgehaald, gaat deze terug naar de afzender. Soms gaat de kaart eerst nog naar andere adressen, voordat deze terug naar de afzender gaat. De afgebeelde kaart is van Villeneuve-St. Georges in Frankrijk naar New York in de Verenigde Staten gestuurd, dan naar San Francisco, vervolgens naar Sydney in Australië, om maanden later weer in Villeneuve St Georges terecht te komen. Waarschijnlijk is de kaart niet vanuit New York terug gestuurd, omdat de kaart in Frankrijk aangetekend is verzonden. De reis van deze zwerfbriefkaart is aan de hand van stempels, etiket en hand geschreven teksten goed te volgen, al zijn niet alle stempels en handschriften goed te lezen.

• Frankrijk
  Het is een kaart van Valenton (Seine et Oise), van de “Entrée du château de la Tourelle. De uitgever van de kaart is Gautrot uit Ivry. Valenton ligt ten noorden van Villeneuve. De afzender van de kaart is een zekere Marcel. Hij schrijft met zwarte inkt als groet: “Souvenir de 1er Juillet 1905”. Hij adresseert de brief aan Monsieur Larpent / Poste restante in New York Central Post Office Etats Unies d’Amerique. Hij plakt over het woord Carte Postale twee postzegels van het type “semeuze ligné”[1] van 10 en 25 cent. Het achtkantige stempel links boven met R, geeft aan dat hij de kaart laat aantekenen (R=Recommandée). Het geschreven nummer 417 tussen strepen is waarschijnlijk het nummer van de aangetekende brief.[2] De postzegels worden ontwaard met drie dezelfde dubbelronde stempels van VILLENEUVE.STGEORGES SEINE ET OISE. Binnen de binnenste ring lichting? en datum: 4E 1 JUIL [3]. Dan gaat de kaart met de boot naar de V.S.
• Verenigde Staten van Amerika
  Als de kaart in New York aankomt, wordt een dubbelovaal stempel op beide postzegels geplaatst. De tekst van het paarse stempel is NEW YORK [NY?] / [?] (6) REG. (Reg. van Registered = aangetekend). Mogelijk zijn beide blauwe stempels 18902 en 50695 ook van New York, de eerste is met een paars aniline potlood doorgestreept, de tweede met een blauw potlood. De kaart is niet opgehaald door Monsieur Larpent. De kaart wordt dan echter niet terug- maar doorgestuurd. Het paarse stempel FORWARDED (N.Y. Reg. Div.) geeft dat aan en de geschreven tekst met lichtrode inkt: “San Francisco Cal.” de nieuwe bestemming. Het blijft een raadsel op welke grond de kaart naar deze plaats wordt doorgezonden. Het eerste stempel in San Francisco is een paars dubbelrond stempel met de tekst: Ferry Sta. San Francisco. Cal. REG.DIV.[4] en binnenin JUL 19 1905 2. Ook is linksonder een aantekenstrookje geplakt met No. 11620. Een paar dagen later is een tekststempel geplaatst: SECOND NOTICE / JUL 23 1905. Tenslotte het laatste stempel van die plaats, vergelijkbaar met het eerste: Ferry Sta. San Francisco. Cal. REG.DIV. en binnenin AUG 1 1905. Stempels en strookje van San Francisco staan alle op het linker gedeelte van de kaart bestemd voor de correspondentie. Op dit gedeelte is het Franse nummer voor het aantekenen met paars anilinepotlood doorgehaald en er onder nummer 1994 tussen strepen gezet. Heeft dit te maken met het doorgestreepte nummer 18902 dat met een vergelijkbaar potlood is doorgehaald? De paraaf met blauw potlood op dit deel van de kaart heeft mogelijk te maken met het doorgestreepte nummer 50895. Dan is onderaan het adresdeel met helrode inkt Sydney Australia geschreven.
• Australië
  De kaart is ook in Sydney aangekomen, want er staan twee ronde stempels van Sydney rechtsboven. De teksten van de stempels zijn. REGISTERE[D] SYDN[EY], binnen in A SP 7 05[5] en [REGI]STERED [SYDNE]Y N.S.W., binnenin B [SP?] 13 [0]5. N.S.W. = New South Wales. Mogelijk is het zwarte cijferstempel 7480 (niet doorgehaald) het aantekennummer van Sydney. Zowel voor het doorgestreepte San Francisco als naast het aantekenstrookje staat met rode inkt geschreven France.
• Frankrijk
  Dan komt op 21 oktober 1905 de kaart weer in Frankrijk aan. Het dubbelronde stempel heeft als tekst: VILLENEUVE ST GEORGES S. ET O., binnenin 21 OCT [05?]. De kaart heeft 112 dagen over deze reis gedaan. Naar ik aanneem heeft de Franse posterijen het adres van de afzender met donkerrode inkt op de kaart geplaatst: 4 Rue Cottreau Villeneuve Seine et Oise. Deze straat komt echter niet (meer?) voor in Villeneuve St. Georges. Waarschijnlijk is het adres van de afzender bij inschrijving van het aangetekende stuk genoteerd.

 
Poste Restante
Poste restante is een aanduiding op een poststuk die aangeeft dat de brief op het postkantoor bewaard moet worden tot de geadresseerde deze komt ophalen. Er bestonden in Duitsland dienstzegels voor het geval Poste-restante stukken niet van het postkantoor zijn afgehaald en naar de afzender terug gestuurd werden.
Het is bij PostNL nog steeds mogelijk om kaarten Poste restante te versturen, volgens de volgende richtlijnen: “Schrijf op de brief of kaart

• de achternaam van de geadresseerde (in hoofdletters en onderstreept) 
• de voornaam of voorletter van de geadresseerde
• ‘Poste restante’ (of als je post naar het buitenland stuurt: General Post Office/Office du Poste)
• de naam en adresgegevens van het postkantoor waar je de post naartoe wilt sturen
• het land van bestemming (in hoofdletters)
• je eigen adres (postcode en huisnummer)”

De geadresseerde kan zijn post ophalen bij het betreffende postkantoor. Bij postkantoren in Nederland wordt de post maximaal één maand bewaard. In het buitenland varieert dit van 14 tot 90 dagen, afhankelijk van het land van bestemming. Is de bewaartermijn verstreken, dan stuurt het postkantoor de post terug naar de afzender.
 
Aantekenen
Bij aangetekende stukken ontvangt de afzender een bewijs dat het stuk door de post is ontvangen. En de geadresseerde moet voor ontvangst tekenen. Alle aangetekende poststukken worden met een nummer in het register geschreven. Dat nummer staat ook op het aantekenstrookje met de letter R, dat op de brief of kaart is geplakt. Andere landen gebruiken aantekenstempels waarin de letter R voorkomt. De Wereldpostunie heeft besloten dat een aantekenstrookje of -stempel de hoofdletter "R" van het Franse woord "(Lettre) Recommandée" moet bevatten.
 
Lodewijk van Duuren

[1] Uitgegeven van 1903-1924.
[2] Bij aantekenstrookjes (zie verderop) is dit nummer op het strookje gestempeld of geschreven. Het achtkantige stempel met R is typisch voor Frankrijk.
[3] Het jaartal 05 in het stempel is weggevallen.
[4] Ferry Station Post Office was het hoofdpostkantoor van San Francisco.
[5] Te lezen 7 september 1905.

Op de VDP-ledencontactdag van 25 maart 2017 gaf VDP-lid Antoon Bosselaers een presentatie over zijn verzameling. Een belangrijk deel van zijn verzameling wordt gevormd door prentbriefkaarten van uitgeverij Van Straaten uit Middelburg. Ook de hierboven afgebeelde kaart is een kaart uit zijn collectie: nummer 10 waarop de molen Johanna aan de Segeersingel in Middelburg is afgebeeld.

Ter voorbereiding bekeek Antoon deze kaart, die inmiddels ongeveer 10 jaar in zijn bezit is, nog eens goed. Op de voorkant van deze in juni 1900 verzonden kaart staat geschreven: "Beste zuster, 'T Is hier schilderachtig schoon, hiernevens ziet gij een model der molens die men hier zeer talrijk vindt. uw broeder Arsène." De kaart is geadresseerd aan Mejuffer Isa Goedertier te Wetteren (België).

Arsène Goedertier vertelde op zijn sterfbed dat hij wist waar het ruim een half jaar daarvoor gestolen paneel uit De aanbidding van het Lam Gods zich bevond.