Sierd of Siertje Veltheer is de uitgeefster van de gekleurde kaart van het Zeebad in Hindeloopen. Op de gedeelde adreszijde staat “Uitgaaf S. Veltheer, Hindeloopen” en rechtsonder het nummer 12 72394. De kaart is gezien het nummer uitgegeven in 1912 en gedrukt door Trenkler in Leipzig. In 1912 was er nog geen IJsselmeer, maar lag Hindeloopen aan de kust van de Zuiderzee, vandaar dat van een zeebad sprake is. Sierd Veltheer is geboren op 2 februari 1872 in Hindeloopen, haar vader en moeder waren Wiebe Douwes Veltheer (beroep schipper) en Tjitske Tjeerds Bakker. Als beroep staat in een acte modiste vermeld. Bij haar overlijden op 28 maart 1953 te Hindeloopen is haar beroep manufacturierster. Omdat Veltheer de kaart tevens als reclamekaart gebruikte, is bekend dat ze in haar winkel een melksalon had met een antiek Hindelooper kamertje met beelden (Entree 10 cent). Zij verkocht in haar winkel souvenirs, ansichten en badbenoodigheden. Op een andere kaart die zij heeft uitgegeven van de Nieuwstad in Hindeloopen staat een huis met het uithangbord “Hindelooper kamertje met Levensgrootte Beelden”. Waarschijnlijk is dit haar winkel.
In 1919 wordt de inboedel en de levensgrote beelden van het Hindelooper kamertje geveild. Het krantenartikel hierover geeft een aardig inzicht in de aankleding van dit kamertje.
Fotograaf Dwinger
Van een andere kaart uitgegeven door S. Veltheer is bekend wie de afgebeelde personen zijn. Het is een foto van Sijmentje de Boer-Ypma met haar dochter Anna de Boer. Sijmentje was de echtgenote van Wiebe Sierds de Boer. Dankzij commentaar van J. Koning op de website van Tresoar is dit bekend, zij schrijft: “Mijn moeder (Anna de Boer) is geboren op 26 09 1911. Op de foto is zij 6 jaar oud. Foto is dus gemaakt in 1917. Overigens niet bij hun huis. (Boerderij aan de Nieuwe Weide, zie ook no 105197.) De foto is gemaakt achterin de tuin van Siertje Veltheer aan "de Tuinen".(het huis met winkel bestaat niet meer.) Siertje Veltheer had twee winkels en gaf regelmatig opdracht om foto's te maken voor ansichtkaarten. Ik bezit nog een aantal originelen, allen gemaakt door Dwinger te Leeuwarden. Deze foto is eveneens gemaakt door Dwinger.” Mogelijk is Joseph Dwinger[1] gezien het bovenstaande ook de fotograaf van andere kaarten van S. Veltheer.
Bij het Koninklijk bezoek aan Friesland op 27 september 1905 te Hindeloopen naam ook de dames in “’t oude costuum” deel aan de huldebetoging. Deelnemers waren onder meer S. Veltheer (presidente) en S. IJpma. Tot de “begeleidende heeren eveneens in costuum” behoorden T. van Elselo en B.J. de Vries. [2]
Kaarten
Siertje Dwinger heeft de volgende typen kaarten uitgegeven:
- Zwartwit kaarten zonder witte rand, sommige met een scheurrand.
- Zwartwit kaarten zonder witte rand, met het logo E & B van Emrik & Binger uit Haarlem.
- Zwartwitkaarten en ingekleurde kaarten zonder witte rand met het logo W&S H, van Weenenk & Snel uit Den Haag.
- Ingekleurde kaarten zonder witte rand.
- Ingekleurde kaarten met een witte rand.
- Echte fotokaarten. Uitgave Mej. S. Veltheer, Hindeloopen. In het postzegelvak de tekst: “Echte Foto”.
- Draaikaarten.
Draaikaarten
Bij een draaikaart met de tekst “Groete uit Hindeloopen” verschijnen er in een venster door aan een draaiknop te draaien, verschillende fotootjes. In dit geval een driehoekig venster, waarin vier afbeeldingen verschijnen.
Er zijn drie verschillende versieringen van de draaikaart van S. Veltheer bekend, genummerd aan de beeldzijde rechtsboven: 107, 114 en 116. Bij alle drie zijn het dezelfde vier voorstellingen te zien: Haven, Westertoren, Houwswijk en Zeesluis. Ook van andere plaatsen zijn vergelijkbare kaarten bekend, bijvoorbeeld van Bolsward en Sneek.
Bronnen
- Tresoar, Fries Fotoarchief. 29-05-2011, J.Koning. Tresoar Nr. 105262. http://collections.tresoar.nl/digital/collection/TRLffa
- Delpher, z.j. Het geheugen. https://geheugen.delpher.nl/nl
- Klaas van der Hoek, 2020. Poste restante XXX. Posted on 31/05/2020. http://www.konsenylje.nl/
[1] Joseph Dwinger, geboren 8 oktober 1877 te Groningen en overleden 26 oktober 1942 te Auschwitz.
[2] Leeuwarder courant, 30 september 1905.