Kaarten van Arnhem, Madurodam, Alkmaar en Amsterdam zijn gedrukt door P. Marzari uit Schio (Italië). Op veel van deze uitgaven staat de naam van de fotograaf Giovanni Trimboli.
Paolo Marzari
Paolo Marzari is geboren te Schio op 12 april 1869 en overleden te Schio op 25 maart 1955 Hij is een Italiaanse drukker en uitgever. In 1895 trouwde hij met Maria Righele. Paolo Marzari is vooral bekend door de geïllustreerde ansichtkaarten die uit zijn drukkerij kwamen. Aanvankelijk alleen bekend in Italië, maar na de Tweede Wereldoorlog in veel landen van de wereld.
Na de lagere school krijgt Paolo Marzari een baan bij de lithograaf Leonida Marin, een invloedrijke man van Schio in de tweede helft van de negentiende eeuw.
Op twintigjarige leeftijd, in 1889, bedraagt het salaris van M. ongeveer één lire per dag, maar zijn naam begint bekend te worden bij de industriëlen die catalogi en reclameposters bij de drukker bestellen. Aangemoedigd door Rossi, eigenaar van de papierfabriek Arsiero en door S. Cibin, eigenaar van een fabriek van kurken en gemeenteraadslid, koopt hij in 1894 een pers en richt een kleine drukkerij in zijn huis op aan de Via Mazzini. Dankzij de toename van de bestellingen verhuist de jonge ondernemer later naar Palazzo Fogazzaro in de Via Pasini, om zo het hoofd te bieden aan de snelle groei van het bedrijf en de behoefte aan nieuwe machines. Vanaf 1895 legt Marzari zich toe op het bestuderen en perfectioneren van de nieuwe foto-typografische methode (fotocollografie). Dit is een fotografisch afdrukproces dat getrouw halftonen reproduceert. In de jaren dertig vindt de introductie van het offset-systeem voor rotatiedruk plaats (dat rollers gebruikte in plaats van glas of metalen platen).
In de jaren voorafgaand aan de Eerste Wereldoorlog voert het bedrijf een groot assortiment drukwerk uit, zoals etiketten, catalogi, registers, monsterboeken, visitekaartjes, bedrukte borden en advertenties. Pas tijdens het tweede decennium van de vorige eeuw specialiseert het bedrijf zich in de productie van prentbriefkaarten en stads-, landschaps- en artistieke albums.
In 1900 wint Marzari de gouden medaille op de tentoonstelling in Perugia (Umbrië) [1]. De hoge kwaliteit van zijn kaarten leverde hem in 1900 ook de opdracht op voor het drukken van herdenkingskaarten voor de begrafenis van koning Umberto I (1844-1900). Deze prestigieuze order had aanvankelijk een vervelende gerechtelijke nasleep in verband met een vergissing, waarvoor talloze ansichtkaarten werden uitgegeven zonder de naam van de fabrikant.
Na zestig jaar wordt de drukkerij en uitgeverij van Paolo Marzari voorgezet door zijn beide zonen Mario en Silvio, die zich respectievelijk wijden aan het technische en het commerciële deel van het bedrijf. In 1955 wordt Tipografia P. Marzari een Naamloze Vennootschap. Het bedrijf sluit de fabriek in de jaren negentig van de twintigste eeuw.
De firma heeft niet alleen Italiaanse kaarten gedrukt of uitgegeven, maar ook Nederlandse, Luxemburgse, Zweedse, Noorse, Griekse, Roemeense, Algerijnse, Ethiopische, Israëlische en Turkse kaarten.
Ook de Zweedse uitgever Samar liet zijn kaarten drukken bij Marzari. De naam Samar is samengesteld uit Sa (van Saglind, de oprichter van de uitgeverij) en uit Mar de Italiaanse drukker Marzari.
Series kaarten Nederland
Er zijn 10 of meer Nederlandse series gedrukt door P. Marzari van vier verschillende plaatsten. De kaart hebben wel een serienummer maar geen nummer voor de afzonderlijke kaarten van een serie. Waarschijnlijk bestonden de series uit 6 of 12 kaarten. Bij vijf series is de fotograaf Giovanni Trimboli genoemd. Mogelijk is hij ook de fotograaf van de andere vijf series.
Overzicht van de Nederlandse series:
- Arnhem Serie 47762 J.P., i.s.m. Jospé, Arnhem. P. Marzari S.R.L. – Schio [2]. Photo by Giovanni Trimboli. Twee kaarten bekend.
- Arnhem Serie 54525 J.P., i.s.m. Jospé, Arnhem. P. Marzari S.R.L. - Schio. Photo by Giovanni Trimboli. Drie kaarten bekend.
- Arnhem Serie 69263 J.P., i.s.m. Jospé, Arnhem. P. Marzari S.R.L. - Schio. Geen fotograaf genoemd. Een kaart bekend.
- Madurodam Serie 112 J.P., i.s.m. Jospé, Arnhem en Becht, Den Haag. Logo MS (Marzari-Schio). Drie kaarten bekend.
- Madurodam Serie 47934 J.P., i.s.m. Jospé, Arnhem en Becht, Passage, Den Haag. Logo MS. Een kaart bekend.
- Madurodam Serie 53880 J.P., i.s.m. Jospé, Arnhem en Becht, Passage, Den Haag. Logo MS. Marzari-Schio). Een kaart bekend. Klein formaat.
- Madurodam Serie 54122 J.P., i.s.m. Jospé, Arnhem en Becht, Passage, Den Haag. Logo MS. Marzari-Schio). Vier kaarten bekend. Klein formaat.
- Madurodam Serie 63250 J.P., i.s.m. Jospé, Arnhem en Becht, Den Haag. Logo MS (Marzari-Schio). Photo by Giovanni Trimboli. Vier kaarten bekend.
- Alkmaar Serie 46718 J.P., i.s.m. Jospé, Arnhem. Photo by Giovanni Trimboli. Geen naam of logo van Marzari. Uitvoering gelijk aan bovenstaande series.
- Amsterdam. Serie 118 J.P., P. Marzari S.R.L. - Schio. Photo by Giovanni Trimboli. [adreszijde onbekend].
Giovanni Trimboli
Giovanni Trimboli is een Italiaanse fotograaf, geboren in Milazzo (Sicilië) op 1 juli 1929. Zowel zijn vader als grootvader waren fotografen. Hij heeft gewoond in Milaan, Lainate en Hollywood (Californië). Hij overleed in 1996 [3].
Hij richtte in Oslo de uitgeverij GRAKO Kortforlag A/S [4]op. GRAKO is de afkorting van Grafisk Konst.
Deze uitgeverij heeft vele kaarten uitgegeven van Noorwegen, Finland, Zweden en Denemarken. Hij moet een bereisd fotograaf geweest zijn, want ook op kaarten van Italië, Frankrijk, Zwitserland, Duitsland, Griekenland, Engeland, Malta, Israël, Libanon en Peru verschijnen zijn foto’s.
Interstat uit Nieuwegein heeft een kaart uitgegeven van de stripfiguur Garfield met op de adreszijde de tekst “Printed by G. Trimboli” en het logo GTR.
Luxemburg en België
De uitgever Messageries Paul Kraus [5] in Luxembourg G.D. heeft samengewerkt met P. Marzari. Het logo van Marzari staat onder de deelstreep en in het postzegelvakje de tekst “Printed in Italy“.
Er zijn ook kaarten zonder het logo van Marzari, maar wel met bovenstaande tekst in het postzegelvak met hetzelfde lettertype. Zeer waarschijnlijk zijn deze kaarten ook gedrukt door Marzari. Messageries Paul Kraus heeft ook kaarten laten drukken door Vita Nova.
Van België zijn voor zover bekend, geen kaarten uitgegeven met de naam of het logo van P. Marzari. Er zijn echter wel kaarten van Brugge, Brussel en de provincie Luik, die de onder de deelstreep de tekst “Printed in E.E.C. by G. Trimboli”. Omdat de fotograaf Giovanni Trimboli geen eigen drukkerij heeft gehad, zijn deze kaarten mogelijk ook door Marzari gedrukt. De Belgische uitgever van deze kaarten is Thill N.V. uit Brussel. Bij een kaart uit Bergen (Frans: Mons) is onder “Printed in E.E.C.” het logo GTR geplaatst van Giovanni Trimboli.
Bronnen
- Postmuseum Stockholm. Vykorten från Sa-mar.
- Wikipedia {italia}. Paolo Marzari .
- Giovanni Favero, 2008. MARZARI, Paolo - Dizionario Biografico degli Italiani - Volume 71.
- Arne Sandström, 2015.Vykortets historia. Förlag, Tryckrier, Koder. Trafik-Nostalgiska Förlaget, Stockholm.
- LibraryThing, z.j. Giovanni Trimboli (1929–1996).
- Santino Pani, 2020. Giovanni Trimboli [Reply].
- Denis Berche, 2010. Messageries Paul Kraus, 2010. In: Un quart des salariés de MPK dans la tourmente.
[1] Het is niet achterhaald welke tentoonstelling is bedoeld. Mogelijk is het een van beide tentoonstellingen: Esposizione Generale Umbra, Perugia 1899 of Esposizione Universale, Parigi [Parijs], 1900, waarbij de plaats of het jaartal in de tekst onjuist is.
[2] S.R.L. = Società a Responsabilità Limitata. Schio is een gemeente in de Italiaanse provincie Vicenza.
[3] Volgens Santino Pani overleed hij in 1994 na een auto-ongeluk
[4] Volgens Santino Pani is de firma GRAKO geregistreerd in Monte Carlo (Monaco).
[5] Messageries Paul Kraus (MPK) is opgericht in 1896 door Mathias Kraus, die een boekhandel had in Luxemburg-Stad.
Lodewijk van Duuren