Reclameopdruk
Firma F.A. Bosman (J. van Halem)
(Niet te verwarren met van Galen)
Boekhandel – Drukkerij
Lijstenmakerij – Boekbinderij
Hamburgerstraat – Doetinchem
Bovenstaand is een opdruk op de adreszijde van een kaart die is verstuurd vanuit Doetinchem naar het filiaal van Albert Heijn in de Julianastraat in Alphen a/d Rijn op 5 juni 1926.
Het logo linksonder op de adreszijde met SB excelsior is van Selmar Bayer uit Berlijn. een drukker en uitgever van fantasiekaarten [1]. Waarom Bosman niet zijn eigen kaarten met een reclameboodschap heeft laten drukken is niet bekend. Mogelijk verkocht hij kaarten van Selmar Bayer ook in zijn eigen winkel. Gezien de teksten Printed in Germany en Jmport binnen de deelstreep waren dergelijke kaarten voor de export bestemd. Dergelijke kaarten zijn vaker binnen Nederland verstuurd.
De naam Van Galen in bovenstaande tekst is waarschijnlijk de fotograaf Frederik van Galen (1885-1979), die in 1950 een fotobureau had in de Hamburgerstraat 35 in Doetinchem.
Firma F.A. Bosman (J. van Halem)
Op 31 maart 1910 trouwt Abeltje Bosman in de stad Doetinchem met Johannes van Halem. Moeder van de bruid is Menke Ondersma en de vader is Frederik Antonie Bosman. Johannes van Halem, geboren op 15 augustus 1886 te Haarlem is boekhandelaar van beroep, Abeltje Bosman is geboren op 11 oktober 1872 te Franeker en heeft als beroep boekhandelaarster. De naam van Johannes van Halem is die J. van Halem uit het opdruk en de naam Frederik Antonie Bosman is de hiervoor staande F.A. Bosman. Frederik Antonie Bosman is geboren op 27 augustus 1843 in Zutphen en overleden op 23 juli 1901 te Zutphen. Hij is ook de vader van Hermanus Hessel Bosman, boekhandelaar te Franeker.
Boekhandel en drukkerij
In 1882 richtte F.A. Bosman in Franeker een boekhandel en drukkerij op en verhuisde zijn bedrijf in 1900 naar Doetinchem. Na zijn overlijden is de zaak voortgezet door zijn dochter Abeltje, kaarten die zij uitgaf dragen nog steeds de naam van haar vader F.A. Bosman, mogelijk ook na haar huwelijk met J. van Halem. De oudst bekende kaart met J. van Halem v.h. F.A. Bosman, dateert volgens het poststempel uit 1926. In maart 1945 is het bedrijfspand geheel verwoest maar later weer herbouwd. In december 1963 die gedreven werd onder de naam J. van Halem, v/h de Wed. F.A. Bosman opgeheven.
In het telefoonboek van 1950 ia J. van Halem boekh., drukk., lichtdrukinr. Hezenstraat 12 in Doetinchem. Hij heeft dan al jaren geleden de zaak van zijn schoonvader overgenomen, maar achter zijn naam staat nog steeds v.h. [voorheen] F.A. Bosman.
Kaarten
De firma F.A. Bosman en zijn opvolgers hebben vele kaarten van Doetinchem en omgeving uitgegeven. De oudste kaart is afgestempeld in 1899 [2]. In tijd kunnen twee typen kaarten onderscheiden worden, kaart met uitgave van F.A. Bosman tussen circa 1922 en 1926 en erna kaarten met uitgave van J. van Halem v.h. F.A. Bosman. Van samenwerking met andere uitgevers is weinig bekend. Er zijn twee kaarten bekend, van het Gesticht de Kruisberg en van het jagershuisje in Hummelo die vermoedelijk zijn gedrukt door de Gebr. Van Straaten uit Middelburg en uitgegeven zijn door F.A. Bosman. De fotograaf van beide foto’s is Rients Velsink (1870-1947) uit Doetinchem.
Daarnaast heeft J. van Halem kaarten uitgegeven met onder de deelstreep de afkorting R.E.B. van Roukes & Erhart uit Baarn.
[1] Selmar Bayer Druckerei (Verlags- und Druckereiwesen). Stichting 1900, overname 1933. Reichenberger Strasse 79/80 (Berlin-Kreuzberg)
[2] Dit spoort niet met zijn vertrek naar Doetinchem in 1900.