Kaarten
Pelgrimshuis Casa Nova in de Heilig Landstichting is een uitgever met een klein assortiment kaarten.
Er zijn twee of meer series bekend.
- Serie groot formaat kaarten, niet glanzend met foto’s van Martien Coppens.
- Twee of meer series klein formaat glansfotokaarten, sommige in samenwerking Fodru uit Gouda (zes bekend).
Casa Nova
Het voormalige klooster, en latere pelgrimshuis "Casa Nova" [1], is gelegen ten noorden van de Cenakelkerk waarmee het verbonden is door een gang. Hogerop aan de oostzijde van het pand bevindt zich de rooms-katholieke begraafplaats. Paste het gebouw oorspronkelijk nog binnen de doelstelling en opzet van de Heilig-Landstichting, thans maakt het geen onderdeel meer uit van het Bijbels Openluchtmuseum en heeft het een zelfstandige functie.
In 1913 ontwierp architect J. Stuyt het klooster als onderdeel van een vrijwel symmetrisch opgezet religieus gebouwencomplex dat bestond uit een kerk met pastorie annex museum (rechts) en onderhavig klooster (links). Hoofdarchitect Stuyt is daarbij geassisteerd door beeldend kunstenaar Piet Gerrits. Het klooster is omstreeks 1922 voltooid als klooster voor de communiteit van de 'Filles du Coeur de Jésus'. Toen zij in april 1928 het klooster verlieten, werd deze taak overgenomen door de 'Zusters Kanunnikessen van het H. Graf'. De Kanunnikessen namen het pand tevens in gebruik als Pelgrimshuis voor bezoekers van de Heilig-Land-Stichting en vernoemden het naar een pelgrimshuis in Jeruzalem: "Casa Nova". Voor pelgrims die meerdere dagen in de Heilig-Land-Stichting wilden doorbrengen, beschikte het huis over een veertigtal slaapkamers en onder andere een lees- en eetzaal.
Heilig Landstichting
De Heilig Landstichting is opgericht in 1911. De initiatiefnemer voor het project was de Waalwijkse priester Arnold Suys. Op de plek van de buurtschap De Ploeg moest een katholiek centrum voor Nederland moeten komen, met een devotiepark waar de plaatsen uit het Heilige Land nagebouwd zouden worden. Om geldmiddelen te hebben om het devotiepark te kunnen bouwen is de beschikbare grond in drieën gedeeld; een gedeelte voor het devotiepark, een gedeelte voor een begraafplaats en een deel voor woningbouw. Het devotiepark kreeg in 1985 de naam Bijbels Openluchtmuseum en in 2007 Museumpark Orientalis.
Piet Gerrits
Petrus Hendrikus (Piet) Gerrits (Nijmegen, 13 november 1878 – Groesbeek, 15 januari 1957) was een Nederlands beeldhouwer, boekbandontwerper, glazenier en schilder. Bij zijn terugkeer van een bezoek aan het Heilig Land is hij vanaf 1912 verbonden aan de Heilig Landstichting bij het latere dorpje Heilig Landstichting. Vanaf 1917 was hij conservator en artistiek adviseur en hield zich bezig met de inrichting van het terrein en ontwierp de verschillende gebouwen, beelden en reliëfs.
Martien Coppens
Van drie kaarten van Casa Nova is de fotograaf bekend: Cenakel-kerk, Bespotting en Golgotha bekend. Het is Martien Coppens, die vooral bekend is van zijn foto’s van Brabant. Ook is een foto van Coppens gebruikt voor een reclamekaart van het Bijbels Openluchtmuseum. De naam van de fotograaf staat niet op de kaart, maar is te achterhalen met de beeldbank van het archief van Nijmegen. In de beeldbank staan nog drie foto’s van de Heilig Landstichting (Interieur Cenakelkerk, Calvarieberg en Straatje van Nazareth) van deze fotograaf in de beeldbank, alleen de Calvarieberg (Golgotha) is bekend van prentbriefkaarten.
Sier Uw Huis
Sommige kaarten vermelden Ed. Rud. Bless [2]. Dit is de eigenaar van de Kunsthandel Sier uw huis in Nijmegen. Andere kaarten zijn uitgegeven onder de naam “ Sier Uw Huis”.
Bless publiceerde ca. 1922 een catalogus waarin kruisbeelden en andere religieuze artikelen werden aangeboden en reproducties van de belangrijkste monumenten die Gerrits in het devotiepark en in de kapel van het nabijgelegen sanatorium Dekkerswald had gemaakt. De reproducties waren te koop als prentbriefkaart en devotieprentje, sommige konden op formaat van 60 bij 80 cm worden besteld, in zwart-wit en in kleur, voorzien van de handtekening van Piet Gerrits. Piet werkte voor Bless tot 1923 toen hij een nieuw contract kreeg bij Heilig Landstichting en de reproductierechten naar hemzelf en de stichting gingen. Bless ging toen in zee met de kunstenaar Jac Maris (1900-1996).
Overige uitgevers
Casa Nova is was een van de kleinere uitgevers die kaarten van de Heilige Landstichting uitgaf. Ook de Heilig Landstichting gaf ook onder eigen naam kaarten uit. Maar vooral Nijmeegse uitgevers pikten een graantje mee van de grote aantallen bezoekers die het openlucht museum bezochten. Nijmeegse uitgevers zijn A.A. van der Borg, P.M. van Eennennaam, I.I. Glaser , Goedkoope Winkel en Gijswijt. Uitgever M. J. Gijswijt is de pachter van de restauratie (restaurant) van de Heilig Land. [3]. Tot de landelijke uitgevers die kaarten van de Heilig Landstichting hebben uitgegeven, behoren A.G. van Agtmaal in Baarn, Mastrigt & Verhoeven in Arnhem, J.H. Schaefer in Amsterdam, Weenenk & Snel in Den Haag, Brinio, in Rotterdam, A.H. Muurmans in Valkenburg (Muva) en C.N. Teulings in ‘s-Hertogenbosch
Bronnen
Barendsen, J., e.a., Van Heilig Woud tot Heilig Land. De geschiedenis van de Heilig Land Stichting en omgeving, Utrecht 2000;
Regionaal Archief Nijmegen
Leo Ewals. Devotionalia van de Nijmeegse kunsthandel Sier uw Huis, Devotionalia, 29e jrg., p.93-97 en p. 151-157).
Jan Willemsen. Het Heilige Land van Piet Gerrits (1878-1957). Kerkelijk kunstenaar bij de gratie Gods in Palestina en Nederland. 2014. Falkhof Pres.
Stichting Piet Gerrits. Piet Gerrits en de Heilig Landstichting.
[1] Rijksmonument 523632.
[2] Rudolph Bless (1871-1952)
[3] Bron De Gelderlander 15 mei 1937.
Lodewijk van Duuren