Uitgevers Schwidernoch en Stocki uit Wenen
Autochromo 1er Nouveauté!
Een ansichtkaart van het Oostenrijkse Schierke [1]heeft op de adreszijde vier stempels staan met reclame van August J. Schwidernoch uit Vienne-Süssenbrun. Een groot paars stempel en drie kleine rode stempels met Autochromo 1er Nouveauté!.
De tekst van het paarse stempel luidt:
“Monsieur!
La première nouveauté en cartes postales vues de
toutes les curiosités de votre ville, je suis en train de
les bien effectuer I. en autochromo, II. en couleur (chromo),
II. en clair de lune, et IV. de héliographie.
Monsieur, veuillez avoir l’obligeance de m’envoyer très
promptément des photographies nécessaires ou des images,
lesquelles sans être endommage je vous retournais au plus
tôt. Agréez ma plus grande considération
August J. Schwidernoch
Vienne-Süssenbrunn
(AUTRICHE.) “
Gezien de taal van de “reclamekaart” neem ik aan dat Schwidernoch ook de franstalige landen of landsgedeelten als afzetgebied had.
Firma Schwidernoch
Bekend is de firma Karl Schwidernoch uit Wenen als uitgever van prentbriefkaarten. De voorloper van Karl Schwidernoch, Wien, was de uitgever Karl Lesk jun. en Karl Schwidernoch, opgericht in Wenen op 13 april 1891 op de eerste verdieping van het Palais Equitable op de hoek van Seilergasse 1 en Eisen Platz 3 in Wenen. Al in het eerste jaar van de oprichting gaf het bedrijf ongeveer 300 ansichtkaarten uit.
Naamsvermelding
Er zijn verschillende manieren waarop de naam van de uitgever Schwidernoch op kaarten staat vermeld (poststempel tussen ( ) ):
Zeer waarschijnlijk is August Schwidernoch dezelfde persoon als A. Schwidernoch. We zien aan de namen op de kaarten, dat Kart Schwidernoch aan Wien is verbonden, maar August en Th. Schwidernoch aan zowel Wenen als Deutsch_Wagram.
Eigenlijk is de naam Karl, August [3] en Th. Schwidernoch aan Wien (Vienne, Wenen) verbonden, maar A. Schwidernoch alleen aan Deutsch Wagram, een stad in Neder-Oostenrijk ten noorden van Wenen.
Deutsch Wagram, Floridsdorf, Süssenbrunn en Leopoldstadt liggen niet ver van elkaar ten noorden van Wenen.
De firma is ook bekend onder de naam Illustr. Postkartenindustrie, Deutsch-Wagram (Austria). Dit staat op de beeldzijde van de kaart met het stempel: “100 Cartes FR 3.50 asortirt”.
A.S.W. en A.S.V.
De afkorting A.S.W. is volgens Timm Starl (2014) de afkorting van de uitgever A. Schwidernoch uit Wenen (Wien), maar volgens David Schofield is het de afkorting van A. Socki Wien. Het laatste lijkt mij waarschijnlijker, omdat de kaarten met de volledige naam A. Socki sterk gelijken op de kaarten van A.S.W. en A.S.V. De laatste afkorting is volgens Schofield van A. Socki Vienne.
De kaarten met de afkorting A.S.W. en A.S.V. hebben veel weg van de uitgaven van de Oostenrijkse uitgever M. Munk uit Wenen. Kaarten van M. Munk voor de buitenlandse markt (vooral Frankrijk) hebben vaak het opschrift M. Munk Vienne, terwijl die voor de Midden-Europese markt het opschrift M. Munk Wien hebben. Waarschijnlijk heeft het gebruik van A.S.V. naast dat van A.S.W. ook te maken met verschillende afzetgebieden. In Nederland waren de kaarten met de afkorting A.S.W. ook te koop. Daarbij is een kaart bekend met op de beeldzijde de opdruk “De Beste Wenschen!”
Ch. Scolik en W. Braun
Sommige kaarten hebben op de adreszijde staan: A.S.W. Collection „Vlan“. No. 122. Fec. Ch. Scolik, Wien VIII. Charles Scolik (1854-1928) was een Oostenrijkse fotograaf die veel voor Oostenrijkse uitgevers van kaarten heeft gewerkt. Hij maakte niet alleen foto’s voor topografische kaarten maar ook voor fantasiekaarten. Het zijn het type kaarten, waarvan de fotograaf meestal niet bekend is.
W. Braun is een kunstenaar die zowel kaarten met A.S.W. als met A.S.V. heeft geïllustreerd. Het is mogelijk de Oostenrijkse schilder Wilhelm Hans Braun (1873-1938).
Series
De kaarten met de afkorting A.S.W. en A.S.V. zijn doorgaans in series uitgegeven. De series hebben een nummer (of letter) of een naam, of soms beide. De namen van de series zijn vaak tweetalig: Duits en Frans. Vooral bij A.S.W. komen de Duitse titels voor, terwijl bij A.S.V. meest Franse titels voorkomen. Ook kaarten met de afkroting E.S.W. vertonen veel overeenkomst in onderwerpkeuze, adreszijden en benaming series met beide bovengenoemde afkortingen.
Tabel 1. Enkele series van A.S.W. en A.S.V.
Uitgevers- Nummer Duits Frans/Engels
naam
A.S.V. geen Blumenpoesien Poesies des fleurs
A.S.V. geen Amour classique
A.S.V. geen Leurs mignons
A.S.V. geen Voyages de noces
A.S.V. geen Rosée de Mai
A.S.V. geen Têtes trompeuses
A.S.V. 348 Joyeux Noël! [4]
A.S.V. 382 Bonne année [5]
A.S.V. 401 Joyeuses Pâques [6]
A.S.V. 438 Joyeuses Pâques [7]
A.S.V. 644
A.S.V. a Saluts des fleurs
A.S.V. a Blumengrüsse Saluts des fleurs
A.S.V. b Herzblättchen Mon bijou
A.S.W. geen Weinachtsgrüsse Saluts de Noël
A.S.W. geen Liebeserinnerung Souvenir d’Amour
A.S.W. geen Obst Fruits
A.S.W. geen Collection “Vlan”
A.S.W. 606 Sommerlust Envie d’été
A.S.W. geen Sommersport Sport d’été
A.S.W. geen Kleine Freunde Petits amis
A.S.W. geen Neujahrsgrüsse Saluts de n.a.
A.S.W. geen Alphabetserie
A.S.W. geen Alt England Old England
A.S.W. geen Schönheits- Concours de beauté entre les animaux
Concurrenz im Tierreiche
A.S.W. 401
A.S.W. 609
A.S.W. a Mit dem Schirm Le parasol
A.S.W. c Süsse Mädel Filles douces
E.S.W. 212 Liebesblätter Feuilles d’amour
E.S.W. 227
Bronnen
Tim Starl, 2014. Signets, Abkürzungen, Markennamen. In: Identifizieren und datieren von illustrierten Postkarten (Tim Starl & Eva Tropper).
David Schofield, z.j. Publisher's logos on old postcards. https://rthcards.co.uk/pclogos/newindex.html
Noten
[1] Dezelfde foto van Schierke is ook gebruikt door Postkarten-Verlagsanstalt “Kosmos” in Halberstadt en Reinicke en Rubin in Magdeburg.
[2] Ook een violet stempel: Societa in Azioni Ungaro-Croata/Di Navigazione Marittima A Vapore/in Fiume/Agenzia de Orebic
[3] Er zijn ook kaarten bekend met “August J. Schwidernoch D. Wagram-Süssenbrunn” (bron: cartophilie.be)[4] Titel op beeldzijde.
[5] Idem.
[6] Idem.
[7] Idem.
Autochromo 1er Nouveauté!
Een ansichtkaart van het Oostenrijkse Schierke [1]heeft op de adreszijde vier stempels staan met reclame van August J. Schwidernoch uit Vienne-Süssenbrun. Een groot paars stempel en drie kleine rode stempels met Autochromo 1er Nouveauté!.
De tekst van het paarse stempel luidt:
“Monsieur!
La première nouveauté en cartes postales vues de
toutes les curiosités de votre ville, je suis en train de
les bien effectuer I. en autochromo, II. en couleur (chromo),
II. en clair de lune, et IV. de héliographie.
Monsieur, veuillez avoir l’obligeance de m’envoyer très
promptément des photographies nécessaires ou des images,
lesquelles sans être endommage je vous retournais au plus
tôt. Agréez ma plus grande considération
August J. Schwidernoch
Vienne-Süssenbrunn
(AUTRICHE.) “
Gezien de taal van de “reclamekaart” neem ik aan dat Schwidernoch ook de franstalige landen of landsgedeelten als afzetgebied had.
Firma Schwidernoch
Bekend is de firma Karl Schwidernoch uit Wenen als uitgever van prentbriefkaarten. De voorloper van Karl Schwidernoch, Wien, was de uitgever Karl Lesk jun. en Karl Schwidernoch, opgericht in Wenen op 13 april 1891 op de eerste verdieping van het Palais Equitable op de hoek van Seilergasse 1 en Eisen Platz 3 in Wenen. Al in het eerste jaar van de oprichting gaf het bedrijf ongeveer 300 ansichtkaarten uit.
Naamsvermelding
Er zijn verschillende manieren waarop de naam van de uitgever Schwidernoch op kaarten staat vermeld (poststempel tussen ( ) ):
- Op beeldzijde kaart Venezia: LESK E SCHWIDERNOCH, VIENNA. (z.j.).
- Op beeldzijde kaart: LESK U. SCHWIDERNOCH, WIEN (1893).
- Op beeldzijde: Kunstanstalt Karl Schwidernoch, Wien-Leopoldstadt (1897).
- Op beeldzijde: Kunstanstalt Karl Schwidernoch, Wien II Pillersdorfg. 4. (1899).
- Op beeldzijde: Kunstanstalt Karl Schwidernoch, Wien-Leopoldstadt (1901).
- Op beeldzijde: Karl Schwidernoch, Wien-Floridsdorf (1896).
- Op beeldzijde: August Schwidernoch, Wien-Floridsdorf (z.j.).
- Op adreszijde paars stempel: August J. Schwidernoch Vienne-Süssenbrunn (Autriche).
- Op beeldzijde: August J. Schwidernoch, Vienne-Süssenbrunn (Autriche) (1901).
- Op beeldzijde: A. Schwidernoch Deutsch-Wagram (Austria) Europa.(z.j.).
- Op adreszijde rood stempel: 100 Cartes FR 3.50 asortirt; paars stempel: August J. Schwidernoch D. Wagram-Süssenbrunn.
- Op adreszijde rood stempel: 100 cartes L. 4.00 assortirt; paars stempel: August J. Schwidernoch D. Wagram-Süssenbrunn (AUSTRIA).
- Op beeldzijde: T. Schwidernoch, Wien-Hacking (Austria), (1906).
- Op adreszijde rood stempel: No. 14 / 100 Cartes á 2 Kreuzer en zwart stempel: Th. Schwidernoch / Deutsch-Wagram (AUSTRIA). (1901). [2]
Zeer waarschijnlijk is August Schwidernoch dezelfde persoon als A. Schwidernoch. We zien aan de namen op de kaarten, dat Kart Schwidernoch aan Wien is verbonden, maar August en Th. Schwidernoch aan zowel Wenen als Deutsch_Wagram.
Eigenlijk is de naam Karl, August [3] en Th. Schwidernoch aan Wien (Vienne, Wenen) verbonden, maar A. Schwidernoch alleen aan Deutsch Wagram, een stad in Neder-Oostenrijk ten noorden van Wenen.
Deutsch Wagram, Floridsdorf, Süssenbrunn en Leopoldstadt liggen niet ver van elkaar ten noorden van Wenen.
De firma is ook bekend onder de naam Illustr. Postkartenindustrie, Deutsch-Wagram (Austria). Dit staat op de beeldzijde van de kaart met het stempel: “100 Cartes FR 3.50 asortirt”.
A.S.W. en A.S.V.
De afkorting A.S.W. is volgens Timm Starl (2014) de afkorting van de uitgever A. Schwidernoch uit Wenen (Wien), maar volgens David Schofield is het de afkorting van A. Socki Wien. Het laatste lijkt mij waarschijnlijker, omdat de kaarten met de volledige naam A. Socki sterk gelijken op de kaarten van A.S.W. en A.S.V. De laatste afkorting is volgens Schofield van A. Socki Vienne.
De kaarten met de afkorting A.S.W. en A.S.V. hebben veel weg van de uitgaven van de Oostenrijkse uitgever M. Munk uit Wenen. Kaarten van M. Munk voor de buitenlandse markt (vooral Frankrijk) hebben vaak het opschrift M. Munk Vienne, terwijl die voor de Midden-Europese markt het opschrift M. Munk Wien hebben. Waarschijnlijk heeft het gebruik van A.S.V. naast dat van A.S.W. ook te maken met verschillende afzetgebieden. In Nederland waren de kaarten met de afkorting A.S.W. ook te koop. Daarbij is een kaart bekend met op de beeldzijde de opdruk “De Beste Wenschen!”
Ch. Scolik en W. Braun
Sommige kaarten hebben op de adreszijde staan: A.S.W. Collection „Vlan“. No. 122. Fec. Ch. Scolik, Wien VIII. Charles Scolik (1854-1928) was een Oostenrijkse fotograaf die veel voor Oostenrijkse uitgevers van kaarten heeft gewerkt. Hij maakte niet alleen foto’s voor topografische kaarten maar ook voor fantasiekaarten. Het zijn het type kaarten, waarvan de fotograaf meestal niet bekend is.
W. Braun is een kunstenaar die zowel kaarten met A.S.W. als met A.S.V. heeft geïllustreerd. Het is mogelijk de Oostenrijkse schilder Wilhelm Hans Braun (1873-1938).
Series
De kaarten met de afkorting A.S.W. en A.S.V. zijn doorgaans in series uitgegeven. De series hebben een nummer (of letter) of een naam, of soms beide. De namen van de series zijn vaak tweetalig: Duits en Frans. Vooral bij A.S.W. komen de Duitse titels voor, terwijl bij A.S.V. meest Franse titels voorkomen. Ook kaarten met de afkroting E.S.W. vertonen veel overeenkomst in onderwerpkeuze, adreszijden en benaming series met beide bovengenoemde afkortingen.
Tabel 1. Enkele series van A.S.W. en A.S.V.
Uitgevers- Nummer Duits Frans/Engels
naam
A.S.V. geen Blumenpoesien Poesies des fleurs
A.S.V. geen Amour classique
A.S.V. geen Leurs mignons
A.S.V. geen Voyages de noces
A.S.V. geen Rosée de Mai
A.S.V. geen Têtes trompeuses
A.S.V. 348 Joyeux Noël! [4]
A.S.V. 382 Bonne année [5]
A.S.V. 401 Joyeuses Pâques [6]
A.S.V. 438 Joyeuses Pâques [7]
A.S.V. 644
A.S.V. a Saluts des fleurs
A.S.V. a Blumengrüsse Saluts des fleurs
A.S.V. b Herzblättchen Mon bijou
A.S.W. geen Weinachtsgrüsse Saluts de Noël
A.S.W. geen Liebeserinnerung Souvenir d’Amour
A.S.W. geen Obst Fruits
A.S.W. geen Collection “Vlan”
A.S.W. 606 Sommerlust Envie d’été
A.S.W. geen Sommersport Sport d’été
A.S.W. geen Kleine Freunde Petits amis
A.S.W. geen Neujahrsgrüsse Saluts de n.a.
A.S.W. geen Alphabetserie
A.S.W. geen Alt England Old England
A.S.W. geen Schönheits- Concours de beauté entre les animaux
Concurrenz im Tierreiche
A.S.W. 401
A.S.W. 609
A.S.W. a Mit dem Schirm Le parasol
A.S.W. c Süsse Mädel Filles douces
E.S.W. 212 Liebesblätter Feuilles d’amour
E.S.W. 227
Bronnen
Tim Starl, 2014. Signets, Abkürzungen, Markennamen. In: Identifizieren und datieren von illustrierten Postkarten (Tim Starl & Eva Tropper).
David Schofield, z.j. Publisher's logos on old postcards. https://rthcards.co.uk/pclogos/newindex.html
Noten
[1] Dezelfde foto van Schierke is ook gebruikt door Postkarten-Verlagsanstalt “Kosmos” in Halberstadt en Reinicke en Rubin in Magdeburg.
[2] Ook een violet stempel: Societa in Azioni Ungaro-Croata/Di Navigazione Marittima A Vapore/in Fiume/Agenzia de Orebic
[3] Er zijn ook kaarten bekend met “August J. Schwidernoch D. Wagram-Süssenbrunn” (bron: cartophilie.be)[4] Titel op beeldzijde.
[5] Idem.
[6] Idem.
[7] Idem.