Arie Gerrit (Age) Schoonderbeek (1887-1986) vestigt zich op 2 september 1910 als uitgever in Amersfoort, maar verhuist zijn vaak niet veel later op 1 februari 1913 naar Laren. Vanaf 1914 is er ook sprake van een boekwinkel in Laren, genaamd Het Gooische Boekhuis 1). In 1913 is het adres van de uitgeverij Klaaskamperweg te Laren, later wordt het adres Jordaan 40.
A.G. Schoonderbeek is vooral bekend als uitgever van boeken en van het tijdschrift De Wandelaar. Dit tijdschrift geeft hij samen met Rinke Tolman uit. Hij levert ook bijdragen aan dit tijdschrift. Bij zijn overlijden is naast het beroep van uitgever, dat van journalist vermeld.
Bekend is hij ook als uitgever van de serie Karl May´s reisavonturen die vanaf 1919 verschijnt. Na de oorlog verschijnen herdrukken van kalenders en boeken van Theo van Hoytema.
Na het overlijden van haar man in 1986 zette Mevr. Schoonderbeek de zaak voort. 2)
Prentbriefkaarten
De oudste bekende prentbriefkaarten zijn uit 1914. Na de tweede wereldoorlog verschijnen nog de twee series Vogelpracht. Schoonderbeek heeft zowel topografische kaarten van Laren als fantasiekaarten uitgegeven. De laatste hebben doorgaans betrekking op bloemen, vogels en zoogdieren.
Topografische Prentbriefkaarten
- Als een van de eerste series verschijnt in 1914 of eerder de genummerde serie Het Land van Mauve, het hoogste bekende nummer van deze serie is 18. De titel op de beeldzijde Groet uit Laren. Geheel links staat de tekst: “Uitgave Gooische Boekhuis - A.G. Schoonderbeek Laren (Gooi). Nadruk verboden.” Ook zijn kaarten uitgegeven die vergelijkbaar zijn met bovenstaande serie met zonder de opdruk op de adreszijde “Het land van Mauve”. Voor beide series geldt dat de drukker La Rivière en Voorhoeve in Zwolle is. Dat wordt nog eens bevestigd door vier kaarten van bovengenoemde series met een tempel van La Rivière en Voorhoeve, voorzien van allerlei aantekeningen op beeld- of adreszijde met aantekeningen in gewoon, rood en blauw potlood. Het lijken aantekeningen voor een gewijzigde herdruk of voor het gebruik in een andere publicatie.
- Een derde serie is van de Legerplaats bij Laren. Linksonder staat Uitg. A.G. Schoonderbeek, Laren (Gooi). Er zijn vier kaarten bekend, alle met rechtsonder op de witte rand (beeldzijde): Groet uit Laren. De drukker van deze kaarten is Gebr. van Straaten uit Middelburg.
- Een “echte foto” kaart met als titel Laren. De Prinses komt voor in twee uitvoering. Ten eerste met in het postzegelvak “Echte Photographie” in een ovaal en als tekst in de deelstreep: “Uitgave A.G. Schoonderbeek, Laren No.3”en ten twee met onder de deelstreep het logo FS & ZN van S. Finsy & Zoon uit Amsterdam, de volgende tekst als deelstreep: Uitgave, Gooische Boekhuis, Laren en linksonder het nummer 26 3.
- Een ingekleurde kaart met titel Laren, Brink met Koeswaarde (witte letters) heeft op de adreszijde in het postzegel vak de letters ELL NS en in de deelstreep de tekst: “A.G. Schoonderbeek, Laren (Gooi)”.
Getekende of geschilderde series
- Als een van de eerste boeken publiceerde A.G. Schoonderbeek in 1914 het boek De vloek van den Alcohol. Ook op het gebied van kaarten publiceerde hij over het onderwerp drankbestrijding. De tekenaar van de kaart is Willem van Schaik
- Een serie kaarten, getiteld De Oude Gooische Woning zijn geïllustreerd door Johan Briedé. Deze tekenaar illustreerde het boek Heidevolk (1924) van Schoonderbeek, Joh. Briedé ontwierp ook één van de boekmerken van A.G. Schoonderbeek. Het motto van de boekmerken is Arbeid Schaart Schatten.
- Een genummerde bloemenserie van de kunstenares Lucie Wittig Keijzer is uitgegeven omstreeks 1929. Bekend zijn kaarten No. 1, 2 en 4. De serie vertoont veel overeenkomsten met series van Roukes & Erhart en Weenenk & Snel.
- Een genummerde Kuperus-serie met vogels en zoogdieren is geïllustreerd door Sjoerd Kuperus. Er zijn te minste 20 kaarten in deze serie verschenen. Sjoerd Kuperus in onder meer illustrator van het boek De Wulpen roepen (1925), uitgegeven door Schoonderbeek.
- Er is een kaart bekend met een tekening van een uil door Albrecht Dürer, mogelijk heeft Schoonderbeek meer van deze kaarten uitgegeven.
- Verder is er een serie “etskaarten” van een onbekende kunstenaar met een rand die lijkt op handgeschept papier.
- Rein Stuurman is de tekenaar van de serie vogelkaarten die is verschenen omstreeks 1937 met 10 of meer kaarten. Later is deze serie heruitgegeven onder de naam Vogelpracht, een mapje bevat 6 kaarten. De serie omvat R. Stuurman is onder meer illustrator van het boek Zien is kennen! (1969), een uitgave van Schoonderbeek.
- Ook van de illustrator Jan Gerard Keulemans is een serie van 5 kaarten verschenen onder de titel vogelpracht. Het zijn herdrukken van handgekleurde litho’s die Keulemans heeft uitgebracht in de driedelige serie boeken "Onze Vogels in huis en tuin, beschreven en afgebeeld". De boeken werden gepubliceerd door P.W.M. Trap in 1869.
Bronnen
- Anoniem, 2009. Arie Gerrit Schoonderbeek (1887-1986) en zijn Karl May serie. De Witte Bison 5. Karl May Vereniging.
Noten
- Niet te verwarren met In ’t Gooisch Boekhuis, Havenstraat 25 in Hilversum.
- Mevr. Schoonderbeek is de ex-vrouw van Schoonderbeek Johanna Mater (in 1950 eigenaresse van Het Gooise Boekhuis) of de in het familiebericht van 1986 genoemde J.F. Schoonderbeek-Meerman. De in het bericht genoemde S. Schoonderbeek is mogelijk (dochter?) Sophia Schoonderbeek, die in 1963 genoemd staat als eigenaresse van Het Gooische Boekhuis.