Eene in allen vorm aantrekkelijke uitgave belooft het tijdschrift „De Wereld-Tourist” te worden, waarvan het eerste nummer verschenen is. Voor deze uitgave heeft zich een Naamlooze Vennootschap van dien naam te Haarlem gevormd, die aan den heer E. T. Veenstra Kuiper heeft opgedragen, in begeleiding van een bekwaam photograaf eene reis om de aarde te maken, en daarvan eene populaire beschrijving te geven, welke in „De Wereld-Tourist” afgedrukt wordt. De tekst zal geïllustreerd worden naar photographische opnamen, door de reizigers zelven gedaan. De jaargang zal 300—400 platen, vele ter grootte eener pagina, bevatten. „Het eerste nummer ziet er goed uit”, zegt de „Oprechte Haarlemsche Courant”, „èn wat illustratie, èn wat papier èn wat de duidelijkheid der letter aangaat. Wat echter niet mag vergeten worden te zeggen, is : dat men, door in te teekenen op „De Wereld-Tourist”, niet alleen zich zelven, maar ook nog een ander verblijden kan. Van de zoo uitgebreide liefhebberij van het verzamelen van zeldzame, geïllustreerde briefkaarten, en hun eigen goede gelegenheid, door de reis van heer Feenstra Kuiper daaraan te kunnen voldoen, heeft de redactie een geschikt gebruik gemaakt. Zij belooft aan ieder inteekenaar op een jaargang van hun tijdschrift ongeveer 20 Ansichtkaarten, door hunne reizigers uit verschillende verblijfplaatsen toe te zenden. De inteekenaar kan zich deze kaarten aan zijn eigen adres laten toezenden, bij kan ook een ander adres daarvoor opgeven. Een goede gelegenheid dus, om een ander eene verrassing te bereiden. Voor bet eerste jaar komen deze kaarten uit: Mascate (zuidkust van Arabië); Basra, Buschir, Schiras, Beuder-Abbas (Perzische Golf); Djask, Karatschi (Golf van Oman); Haidarabad, Sukkar, Lahore, Delhi, Agra, Cawnpur, Allahabad, Benarts, Calcutta (Voor-Indië); Rangoon (Birma); Georgetown, Malacca en Singapore (Malakka). Alles in aanmerking genomen: de uitgebreidheid der geheele onderneming en — wat het tijdschrift betreft — de orgineele tekst, de rijke illustratie, de goede bewerking en uitstekende qualiteit papier, last not least de 20 Ansichtkaarten, kunnen wij zeggen, dat de prijs van f 7.20 per jaargang voor ons land zeer goedkoop is. Bij alle boekhandelaren en aan het Bureau „De Wereld-Toerist”, te Haarlem, zomede bij den boekh. P. Geerts, te Hoorn zijn proef-afleveringen te verkrijgen.
Bovenstaande bericht verscheen in de Hoornsche Courant van 23 Februari 1902.
Kaarten en het tijdschrift
Het tijdschrift is inderdaad verschenen en er zijn een paar kaarten bekend verstuurd naar Nederlandse adressen. Er zijn kaarten van Mascat (Serie II. No. 1.) [1], Basra (Serie II. No. 2.) en Buschir (Serie II. No. 2.). Overeenkomend met de eerste drie kaarten genoemd in het artikel. De kaarten hebben drie verschillende Jugendstil omlijstingen. De tekst op één van de kaarten luidt als volgt: Serie II. No. 2. Uitg. „De Wereld-Tourist”, Haarlem (Holl.) / Groet uit Buschir. De belangrijkste havenstad aan de Perzische Golf. Stapelplaats van den handel van Perzië. De Reizigers van „De WERELD-TOURIST”. Van twee kaarten zijn de geadresseerden bekend (beide in hetzelfde handschrift). Mademoiselle L. Rot-Hoekstra, Langeweg Apeldoorn Pays Bas en WelEd. Heer A. Th. C. Thompson Van Ostadestraat 133 Amsterdam Pays Bas. Beide kaarten hebben op de adreszijde de gedrukte tekst IMPRIMÉ en A voor de eerste adreslijn. De kaart van Baschir heeft l.o. het nummer 2915 en de kaart van Basra 2918.
In 1902 en 1903 zullen inderdaad 24 afleveringen van De wereld-tourist. Tijdschrift voor reis- en verzamelsport van N.V. De Wereld-tourist in Haarlem verschijnen. E.T. Feenstra Kuiper vulde dit tijdschrift met prachtige reisreportages en foto’s, onder meer uit het Nabije Oosten.
De reizigers
De journalist Esgo Taco Feenstra Kuiper (1857-1908) is geboren op 21 oktober 1857 in Sneek.
Als beroep is eerst boekdrukker en later journalist vermeld. Hij is overleden op 24 december 1908 in Constantinopel (Tur), hij was toen 51 jaar oud. Hij publiceerde in 1905 Jeugdige Zondaars te Konstantinopel.
Eduard de Lanoy, correspondent van de Nederlandse Bank, was commissaris van de eind mei 1901 opgerichte NV De Wereld Tourist, welke ten doel had: 'Gedurende drie jaar te exploiteren het tijdschrift De Wereld Tourist’, en de daarmee in verband staande en reeds begonnen reis om de wereld. Eduard de Lanoy is geboren op 25 maart 1854 in Batavia. Op 5 augustus 1876 verhuist hij van Almelo naar Haarlem, waar hij op 28 april 1904 is uitgeschreven. De Lanoy ging in 1901 enkele malen voor een paar weken naar het buitenland, mogelijk vanwege zijn commissariaat bij de Wereld-Tourist.
P. Geerts, Hoorn
Bij boekhandel P. Geerts in Hoorn kon men proef-afleveringen van het tijdschrift Wereld-Tourist verkrijgen. In dezelfde krant verschijnt ook een advertentie van P. Geert, waarin hij reclame maakt voor Geïllustreerde Briefkaarten van Hoorn, zowel gekleurd als ongekleurd. Pieter Geerts (1849-1915) trouwt op 15 juli 1885 met Sara Tiel te Hoorn. Zowel bij zijn huwelijk als bij zijn overlijden is zijn beroep boekhandelaar. In 1912 is zijn beroep boekhandelaar en boekdrukker. De boekwinkel was gevestigd aan de Grote Noord 97 in Hoorn. Na zijn overlijden op 27 januari 1915 werd de boekhandel te koop aangeboden. Hij vestigde zich in 1874 als boekhandelaar in Hoorn, want op 1 mei 1914 herdacht Pieter Geerts dat hij zich 40 jaar geleden in Hoorn als boekhandelaar begon.
Bronnen
M.M.G. Fase & J. Mooij, 1997. Ruim een eeuw De Nederlandsche Bank in Haarlem. DNB Onderzoeksrapport WO&E, 516.
Antiquariaat Fokas Holthuis, 2012. Nieuwsbrief 474: Ode aan Gerrit Komrij. https://fokas.nl/2012/08/01/474-ode-aan-gerrit-komrij/
[1] Van deze kaart is de adreszijde onbekend.