De kaart, verstuurd in 1899 is een merkwaardige samenraapsel van een Nederlandse adreszijde, een Duits lied (Berlijns dialekt) met daar omheen Hongaarse teksten. Zo betekent het eerst woord “Zenés levelezölapok” Muziek-briefkaart. Dit staat verder op de kaart:
KILLE KILLE KARLINE
Polka Gesangs-Polka C. Wappaus [= Carl Wappaus, componist]
PIANO
Bin Künstler uuf [1]die Haare ein Mann von Renomee, frisir seit ville
Jahre drum ooch in Plötzensee; von die geschloss‘nen Kunden mich jeder dorten kennt, da
ich nie Ein’n geschunden, man drum mich Doktor nennt. Doch schliesse ich in Plötzensee dann
Sonntags mein Geschäft bin ick, ganz offen ich’s gesteh, en ganz verrücktes Heft. Zur Karoline
dann geschwind eil ich in raschem Schritt und quäle nun das süsse Kind ach Line, komm doch mit
TRIO
Komm Karline, komm Karline komm wir woll‘n nach Pankow geh’n
da ist es wunderschön, ja, da ist es wunderschön.
Pankow, Pankow, Pankow, kille, kille, Pankow kille, kille hoppapa, hoppapa.
Het lied gaat over kapper uit Plötzensee die zondags zijn zaak sluit, omdat hij met Karline naar Pankow [2] wil gaan. Zowel Pankow of Plötzensee liggen in de omgeving van Berlijn.
Onderaan staat onder meer Budapest en “Kunosy V. és Fia” Dat laatste betekent Kunosy Vilmos (=Wilhelm) en Zoon. Het is een muziekdrukkerij in Boedapest. “zenemünyomdájabol” is samengesteld uit zenemü = muziek en nyomdá = drukkerij.
Naar ‘t Tolhuis
Ook in Nederland was dit lied omstreeks 1900 erg populair. Het refrein van de Nederlandse versie luidde:
Ja Tolhuis [3], Tolhuis, Tolhuis! kiele kiele!
Tolhuis, kiele, kiele, hopsasa,
Kom vooruit! Kom vooruit! Hahaha!
Kom Karoline, kom Karoline kom!
Wij gaan naar ‘t Tolhuis meid,
Daar heb je aardigheid, ja!
Vredesconferentie 1899
In een bericht in de krant van 4 juli 1899, met een verslag van de Vredesconferentie in Huis Ten Bosch in Den Haag is de polka Kille Kille Karline van Carl Wappaus het vijfde onderdeel van het dans- en muziekprogramma. De uitgever van prentbriefkaarten A. Pull ter Gunne uit Apeldoorn, adverteert niet alleen met briefkaarten met afbeeldingen met leden der vredesconferentie, maar ook met briefkaarten met muziekstukjes waaronder Kille Kille Karline. Misschien dezelfde kaarten als bovengenoemde kaart.
TAVENU
Bij de muziekuitgeverij bureau T.A.V.E.N.U. was bladmuziek te koop van het lied Kom, Karline, Kom ! van de componist Adolf Spahn. Abrahamson & Van Straaten waren de eigenaar van deze muziekuitgeverij aan de Klaverstraat 120 in Amsterdam. Ook zij zijn bekend als uitgevers van prentbriefkaarten. De afkorting T.A.V.E.N.U. betekent Tot Aangenamen Verpoozing en Nuttige Uitspanning.
Adreszijde
De adreszijde is afwijkend ten opzichte van andere Nederlandse “doorlopers”. Het betreft het aantal en de lengte van de adreslijnen. Er zijn vijf gestippelde adreslijnen, waarvan de vierde onderstreept is. De lengte van de lijnen is respectievelijk 27, 126, 126, 54 en 54 mm. Het uitzonderlijke is de eerste zeer korte regel van 27 mm, waarschijnlijk bedoeld voor de aanhef “Aan”. Verder staat er á l’adresse i.p.v. à l’adresse, hetgeen tot nu toe niet bij andere kaarten is gevonden.
[1] Uff = Berlijns voor auf.
[2] Pankow was de uitgaanswijk van Berlijn.
[3] Herberg het Tolhuis in Amsterdam-Noord aan het IJ.
Lodewijk van Duuren