Op 1 augustus 1885 vestigt Markus (Derks ) de Lange (1862-1920) te Veendam een boek-. kantoorboek-, muziek- en kunsthandel . Op 1 juli 1885 treedt Æ. E. Kluwer 1) als firmant toe. De samenwerking met Kluwer eindigt op 1 januari 1891. Als Markus de Lange in 1920 komt te overlijden, neemt zijn zoon Dirk de Lange (1898-1978) waarschijnlijk de zaak over. Bij zijn huwelijk in 1923 met Antje Bruininga is zijn beroep boekhandelaar.
In 1933 adverteert M.D. de lange met nieuwe prentbriefkaarten van Veendam. Ook op 10 juni 1940 staat er nog een advertentie in de Krant De Noord-Ooster, maar niet lang daarna is het bedrijf in 1940 opgeheven. 2) De boekhandel is in 1940 gevestigd aan de Kerkstraat 3 in Veendam.
Prentbriefkaarten
De Lange heeft veel kaarten uitgegeven van Veendam, maar ook van Wildervank, Muntendam, Nieuwe Pekela, Ommelander Wijk in de provincie Groningen en Zuidlaren, Eext en Borger in de provincie Drenthe . De oudst bekende kaart is afgestempeld op 7 mei 1896. Een kaart van Muntendam heeft als onderschrift op de beeldzijde: Platinadruk van M.D. de Lange 3). M.D. de Lange was voorzitter van de Vereeniging voor Volksvermaken in Veendam. De uitgave van kaarten van een Bloemencorso, een Historische Optocht en Prinselijk bezoek in Veendam zijn mogelijk uit de interesse voor volksvermaken voort gekomen. De Historische optocht was in 1913 ter herdenking van 100 jaar onafhankelijkheid. Het bloemencorso en het Prinselijk bezoek (Prins Hendrik) was in 1905 toen Veendam 250 jaar bestond.
Circa 1902 verschijnen er ook fantasiekaarten bij M.D. de Lange, onder meer schertskaarten, en transparantkaarten 4) met zee-, zomer- en wintergezichten. Waarschijnlijk zijn dat echter geen eigen uitgaven, maar heeft hij deze kaarten wel in zijn boekhandel verkocht. Vergelijk de advertentie van Dijkstra’s boekhandel in Leeuwarden uit 1903.
Samenwerking met andere uitgevers of drukkers
- Er zijn verscheidene kaarten bekend met het logo van Emrik & Binger uit Haarlem. Zowel het lensvormige als rechthoekige logo. De Lange heeft ook kaarten uitgegeven die een identieke adreszijde hebben als kaarten van Emrik en Binger met dezelfde karakteristieke letters voor Briefkaart, zeer waarschijnlijk zijn ook deze kaarten gedrukt door Emrik & Binger.
- Een logo met W& S H is van Weenenk & Snel in De Haag. De Lange heeft met deze uitgever samengewerkt. Het zijn sepia-gekleurde kaarten met een witte rand. Waarschijnlijk is het een serie uit 1922 gezien het nummer 22-5731.
- Een kaart het Boven Oosterdiep in Veendam, M.D. de Lange, Uitgever. Heeft een zelfde adreszijde bedrukt met rode inkt als kaarten van Trenkler in Leipzig. Het kan haast niet anders of de kaart van Veendam ik ook door Trenkler gedrukt.
- Het wapen van Amsterdam, links boven op de adreszijde duidt op Willfried Deyle uit Amsterdam als drukker.
- Een kaart met op de adreszijde het nummer 6895 voor de uitgevers naam is gedrukt door de Gebr. van Straaten Middelburg. Het zal zeer waarschijnlijk een kaart uit een serie zijn.
Overige uitgaven
M.D. de Lange heeft een genummerde serie stereofoto’s uitgegeven van 225 Nederlandse steden en dorpen, gemaakt ten dienste van het aardrijkskundig onderwijs. De als boekje uitgebrachte toelichting dateert uit 1911. De foto’s vormen één geheel met de kaart (wit fotopapier).
Aan het eind van de jaren 1930 drukte Ch. Gordinne et fils uit Luik twee series prenten voor M.D. de Lange uit Veendam, onder de reeksnaam 'De Lange's schoolprenten'. Als voorbeeld is afgebeeld een prent met twaalf afbeeldingen van gebeurtenissen uit de Boerenoorlog.
Bronnen
- Remeijer, z.j. Prinselijk bezoek Veendam.
Noten
- Æbele Everts Kluwer, geboren in 1862 in Echten, naamgever van de uitgeverij Æ. Kluwer.
- Op 10 oktober 1940 is er een bijeenkomst van de Nederlandsche Unie in de vroegere winkel van M.D. de Lange.
- William Willis Jr. (1841–1923) is een Britse uitvinder die de platinadruk of platinotypie ontwikkelde, een vroege vorm van fotografie, gebaseerd op de lichtgevoeligheid van platinazouten. Het fotopapier (platin-papier) was pas vanaf ca. 1880 te verkrijgen en verdween door de sterke prijsstijging van het platina in de Eerste Wereldoorlog omstreeks 1937 van de markt.
- Transparantkaarten zijn zogenaamde “Houdt tegen het licht-kaarten”.