Opgang v.d. Kalenberg bij Barchem.
Barchem is een dorp in de gemeente Lochem. Ten noordwesten van Barchem ligt de Kalenberg onder de Lochemerberg. Een niet zo’n aansprekende kaart, die op de curiosamarkt in Gouda terecht was gekomen in stapeltje met goedkope kaarten. Ook hier blijkt dat het de moeite waard is, om ook dergelijke kaarten van de adreszijde te bekijken. Je kunt eigenlijk niet van een adreszijde spreken, omdat er geen adreslijnen en dergelijke zijn en dat het ook niet de bedoeling is deze kaart te versturen. Ik beschouw het als een proefdruk, die de eventuele opdrachtgevers van La Rivière en Voorhoeve in Zwolle een indruk geeft welke uitvoering tot welk resultaat lijdt.
Het opschrift binnen een rechthoekig kader luidt: UITVOERING 8. Dubbeltoon violet op geel karton gevernist. De gelige uitvoering wordt veroorzaakt door het gele karton en het vernis geeft de kaart zijn glans. Dubbeltoon violet is zeer waarschijnlijk de dubbeltoon inkt die is gebruikt. Het opschrift is in min of meer gouden letters gedrukt.
De Oosthoek Encyclopedie uit 1916 geeft de volgende omschrijving van dubbeltoon inkt:
“Dubbeltoon-inkt wordt voor het drukken van autotypieën gebruikt, om in één keer druks eene schijnbaar meer gesloten afbeelding in twee kleuren te verkrijgen, zooals met duplex-autotypie en met duplexdruk het geval is. De voor het bereiden van den drukinkt bestemde kleurstof wordt tot dit doel niet met de gebruikelijke boekdrukkersvernis aangezet, maar met eene, een lichte anilinekleurstof houdende, vernis vermengd. Door het uitvloeien van die vernis ontstaat om de roosterpunten in den afdruk eene tweede lichte kleur, die de smalle ruimten tusschen die punten in de midden (half-) tinten geheel vult. Deze uitvloeiing is in de lichte partijen (waar de punten zooveel kleiner en de omliggende ruimten dus zooveel grooter zijn) niet voldoende om de lichtwerking van het papier op te heffen.
In de donkere partijen (waar de punten nagenoeg geheel aanéénsluiten) is van de tweede kleur daarentegen niets te merken. De te gebruiken papiersoort is bij het juiste gebruik van d. van groote waarde en moet door proefdrukken worden bepaald. Mat, behoorlijk opzuigend papier en matte inkt geven de beste, resultaten.”
Er blijven nog wel twee belangrijke vragen onbeantwoord:
Barchem is een dorp in de gemeente Lochem. Ten noordwesten van Barchem ligt de Kalenberg onder de Lochemerberg. Een niet zo’n aansprekende kaart, die op de curiosamarkt in Gouda terecht was gekomen in stapeltje met goedkope kaarten. Ook hier blijkt dat het de moeite waard is, om ook dergelijke kaarten van de adreszijde te bekijken. Je kunt eigenlijk niet van een adreszijde spreken, omdat er geen adreslijnen en dergelijke zijn en dat het ook niet de bedoeling is deze kaart te versturen. Ik beschouw het als een proefdruk, die de eventuele opdrachtgevers van La Rivière en Voorhoeve in Zwolle een indruk geeft welke uitvoering tot welk resultaat lijdt.
Het opschrift binnen een rechthoekig kader luidt: UITVOERING 8. Dubbeltoon violet op geel karton gevernist. De gelige uitvoering wordt veroorzaakt door het gele karton en het vernis geeft de kaart zijn glans. Dubbeltoon violet is zeer waarschijnlijk de dubbeltoon inkt die is gebruikt. Het opschrift is in min of meer gouden letters gedrukt.
De Oosthoek Encyclopedie uit 1916 geeft de volgende omschrijving van dubbeltoon inkt:
“Dubbeltoon-inkt wordt voor het drukken van autotypieën gebruikt, om in één keer druks eene schijnbaar meer gesloten afbeelding in twee kleuren te verkrijgen, zooals met duplex-autotypie en met duplexdruk het geval is. De voor het bereiden van den drukinkt bestemde kleurstof wordt tot dit doel niet met de gebruikelijke boekdrukkersvernis aangezet, maar met eene, een lichte anilinekleurstof houdende, vernis vermengd. Door het uitvloeien van die vernis ontstaat om de roosterpunten in den afdruk eene tweede lichte kleur, die de smalle ruimten tusschen die punten in de midden (half-) tinten geheel vult. Deze uitvloeiing is in de lichte partijen (waar de punten zooveel kleiner en de omliggende ruimten dus zooveel grooter zijn) niet voldoende om de lichtwerking van het papier op te heffen.
In de donkere partijen (waar de punten nagenoeg geheel aanéénsluiten) is van de tweede kleur daarentegen niets te merken. De te gebruiken papiersoort is bij het juiste gebruik van d. van groote waarde en moet door proefdrukken worden bepaald. Mat, behoorlijk opzuigend papier en matte inkt geven de beste, resultaten.”
Er blijven nog wel twee belangrijke vragen onbeantwoord:
- Hoe zien de andere uitvoeringen eruit en hoe worden die beschreven?
- Is deze uitvoering ook bekend van prentbriefkaarten van La Rivière & Voorhoeve die in de handel zijn geweest?
