Briefkaartenautomaat
De kaart is 30 december 1915 van Noorddijk (Gron.) naar Kolham verstuurd. Dat de kaart echt als Nieuwjaarkaart is bedoeld, blijkt uit de tekst onder het flapje “Geluk en Voorspoed”.
Op de kaart zien we een postkantoor waarop een dubbeldekker landt met de tekst Kon. Nederlandsche Posterijen. In de lucht twee vliegtuigen, een zeppelin en een luchtballon. De kaart laat de toekomst zien van de posterijen, waarbij de post niet alleen per vliegtuig wordt vervoerd, maar ook door de lucht thuisbezorgd. Dat laatste blijkt uit de laatste regels van de tekst op de kaart: We zien de gemoed’lijke facteur, thans niet meer staan voor onze deur. Ja haast niet om te gelooven, Nieuwjaarswenschen komen thans van boven. [een facteur is een postbode]
Interessant is de afbeelding op het flapje, het is een gecombineerde brievenbus & briefkaartenautomaat. De brievenbus is een zogenaamde standaardbrievenbus, waarvan de eerste dateren uit 1850. Aanvankelijk waren die groen en pas in 1914 wordt uniform de kleur rood voorgeschreven. Op 14 november 1894 staat er in de Haagsche Courant: “In het hoofdpostkantoor te Brussel is thans een automaat geplaatst, waarin men een nikkelstuk van 10 centimes werpt en dan 2 briefkaarten krijgt”. De Duitse firma Abel vertoonde op het 6e internationale postcongres te Rome in 1906 aan vertegenwoordigers van 71 staten toestellen voor de automatische verkoop van postzegels en briefkaarten. Voor levering van deze automaten naar andere landen is in Berlijn de “Internationale Abel’sche Briefmarken-Automaten-Vertriebsgesellschaft” opgericht (Soerabaijaasch Handelsblad, 14 december 1908. Postzegelautomaten).
Nederland is er niet zo vroeg bij als België, want pas vanaf 30 oktober 1909 zijn voor het postkantoor in Den Haag als proef een drietal automaten opgesteld voor de verkoop van postzegels en briefkaarten. Ook op het hoofdpostkantoor van Amsterdam zullen deze automaten als proef worden opgesteld. De automaten zijn bedoeld voor postzegels van 1 en 5 cent en stadsbriefkaarten. Op een bewaard gebleven nieuwer exemplaar van een dergelijke briefkaartenautomaat staat de tekst: “Werp een dubbeltje in de gleuf. Wacht tot het geldstuk is gevallen. Draai daarna de kruk van links naar rechts”. Voor dat dubbeltje ontvangt de klant twee briefkaarten.
Een combinatie van brievenbus en briefkaartautomaat, zoals op de prentbriefkaart, is voor zover mij bekend nooit ergens geplaatst. De combinatie van een postzegelautomaat en een briefkaartenautomaat is wel bekend.
Voor een afbeelding van een briefkaartenautomaat zie Fotoalbum automaten PTT:
http://www.onze-verzameling.nl/269828504?i=84535178