Krantenberichten
In het dagblad Trouw verschijnt op 17 januari 1994 een foto met de titel: Herman Brood, Phil Bloom en achtenveertig andere kunstenaars schilderen tegen de waanzin in Joegoslavië (afb. 1).
Het onderschrift luidt:
Met vijftig bijdragen van kunstenaars als Herman Brood, Peter Klashorst, Joost Swarte en Phil Bloom vormt dit zaterdag in het Amsterdamse café Schuim onthulde schilderij een beeldend protest tegen de ‘waanzinnige’ oorlog in voormalig Joegoslavië. Als het kunstwerk niet binnen drie weken is verkocht, wordt het voor 25 000 gulden aangeboden aan het Stedelijk Museum in Amsterdam. De opbrengst gaat naar de stichting Palanka. Deze hulporganisatie verzorgt begin februari weer een transport naar een gelijknamig dorp waar 1200 vluchtelingen zijn ondergebracht. Foto Patrick Post.
Ook in het NRC Handelsblad van die dag staat over deze actie een bericht met de titel Kunst voor vluchtelingen in Bosnië. “AMSTERDAM — Dit samengestelde schilderij, met werk van onder anderen Joost Swarte, Peter Klashorst en Herman Brood, vormt onderdeel van een zaterdag in Amsterdam gehouden kunstenaarsactie voor hulp aan een Bosnisch vluchtelingenkamp. De opbrengst van het te veilen werk zal bij de zesduizend gulden gevoegd worden die afgelopen zaterdag werden opgebracht. Tekenaars als Peter Pontiac, Windig en De Jong (van de strip Heinz) hielden een tekenmarathon in café 't Schuim aan de Spuistraat, dat gebouwd is op de plaats waar vroeger de drukkerij van het Algemeen Handelsblad stond. De tekeningen werden geveild. Ook een nep-tijdschrift ('Irma, een moordblad voor etnische meisjes', een parodie op het meisjesblad Tina) kwamen onder de hamer.” [etc.].
Het Parool van die dag plaats een bericht over die actie, waarbij kunstenaars Herman Brood, Fabrice en Stan Heinze genoemd zijn. De kunstenares Olla van Maasdijk (*1940) is een van de organisatoren van de Stichting Palanka, die hulp te biedt aan vluchtelingen in voormalig Joegoslavië.
Boomerang freecards
In 1994 verschijnt er een Boomerang Freecard met de titel: 55 kunstenaars voor een verscheurd Joegoslavië (afb. 2, catalogus Last Dodo B000203). Dezelfde kaart verschijnt in 1995 als Schoolcard (catalogus Last Dodo S000051). De 55 kunstwerken staan in 11 horizontale rijen op een landkaart met een vierkant raster.
Op de adreszijde van de kaarten staat dezelfde titel en de volgende tekst: “Door f. 25,- over te maken op gironr. 6836048 t.n.v. de Stichting Palanka te Amsterdam steunt U de slachtoffers van het oorlogsgeweld en ontvangt u dit affiche van 70 x 100 cm thuis.” Het gaat hier om de actie, waarover ook de drie kranten berichten. De kaart is dus een verkleinde afbeelding van het affiche, waardoor de namen van de kunstenaars nauwelijks zichtbaar zijn.
Op het affiche en op de Boomerang-kaart zijn de kunstwerken anders geplaatst dan op het schilderij, waarvan een gedeelte als foto bij de artikelen staat. Er zijn echter nog meer verschillen, bij het kunstwerk zijn 50 kunstenaars betrokken en bij de kaart en affiche 55 kunstenaars. In de krantenartikelen zijn als kunstenaars genoemd Herman Brood, Peter Klashorst, Joost Swarte, Phil Bloom (*1945), Peter Pontiac, Windig & De Jong, Fabrice Hünd, Hans Plomp (*1944) en Stan Heinze [Stanley Heinze? *1960][i]. Werken van Phil Bloom, Hans Plomp en Stan Heinze komen echter niet op de Boomerang kaart voor. Mogelijk waren zij alleen bij de organisatie betrokken. Op de foto in Trouw zijn 39 kunstwerken herkenbaar. De overige 11 kunstenaars van het schilderij zijn niet bekend. Alle bovengenoemde 39 kunstwerken komen wel voor op het affiche, maar het is onbekend welke vijf kunstenaars van het affiche niet voorkomen op het schilderij.
Kunstenaars Boomerang-kaart
54 Nederlandse kunstenaar en 1 Noorse kunstenaars staan op het affiche dan als Boomerang Freecard is verschenen (afb. 3). Van de 30 kunstenaars zijn er voor zover bekend anno 2023 vijf overleden. De meeste kunstenaars (32) zijn geboren in de periode 1950-1969, acht kunstenaars zijn van voor 1950 en drie van na 1969. Van 11 kunstenaars ontbreken de biografische gegevens. De meeste kunstenaars komen voor in het overzicht van kunstenaars van de RKD (Rijks Kunsthistorische Documentatie). Twaalf kunstenaars komen niet voor in het bestand met kunstenaars van de RKD.
Er zijn van de 55 kunstenaars 21 bekend van Boomerang cards, maar het werk van de meeste kunstenaars (34) is niet op Boomerang kaarten verschenen. Er zijn dus wel kunstenaars die andere kunstwerken voor Boomerang hebben gemaakt (afb. 4), maar voor zover bekend zijn er geen kunstwerken van het affiche ook als zelfstandige kaart uitgegeven. Wel is het kunstwerk van Carlos Beuken een “aanpassing” van een eerdere Boomerang kaart (afb. 5 en 6).
Bronnen
Otto Kruijsen, 2002. Vip's international art galleries.
Noten
[i] Phil Bloom en Stanley Heine maakten ontwerpen voor Boomerang kaarten.
Bekijk de PDF met allle afbeeldingen en tabel