De Post in Beeld
De post in beeld
Op grappige wijze geeft de afgebeelde kaart een aantal postale begrippen weer. De serieuze kant van de acht termen uit het postwezen is hieronder toegelicht.
Monster zonder waarde
Van Dale geeft als beschrijving van monster zonder waarde: “opschrift van monsters die per post verzonden worden”. De douane merkt alleen monsters als monster zonder waarde aan, die ongeschikt zijn voor de verkoop.
[Frans: échantillon sans valeur; Duits: Munster ohne Wert; Engels: sample of no commercial value]
Drukwerk
Onder drukwerk (postaal) is te verstaan alle op papier door middel van druk vermenigvuldigde stukken. Tot 1993 is het tarief van drukwerk lager dan van brieven en briefkaarten. Prentbriefkaarten met gelukwensen e.d. van ten hoogste vijf woorden, mogen ook als drukwerk worden verzonden.
[Frans: imprimé ; Duits: Drucksache; Engels: printed matter]
Spoedbestelling
Een spoed- of expresbestelling (ook wel expresse-) gaat buiten de gewone bestelling om. Expresbrieven worden direct na aankomst bij het postkantoor aan huis bezorgd, zonder te wachten op de eerstvolgende bestelling. Voor een exprespoststuk geldt een hoger tarief (expresrecht plus het normale tarief). Dergelijke poststukken zijn herkenbaar aan de rode expresstrookjes of stempels.
[Frans: par exprès; Duits: Eilsendung; Engels: express delivery]
Antwoord betaald
Een briefkaart met betaald antwoord is een dubbele opgevouwen briefkaart. Achter de gewone briefkaart zit een tweede briefkaart met het opschrift Antwoord Betaald. De ontvanger kan deze gebruiken om zonder kosten een antwoord terug te zenden.
In Nederland is de briefkaart met betaald antwoord in 1871 ingevoerd. Met ingang van 1 juli 1971 is de briefkaart met betaald antwoord in het internationaal postverkeer het binnenlands postverkeer in Nederland afgeschaft.
[Frans: carte postale avec réponse payée; Duits: Postkarte mit Antwort; Engels: reply postal card]
Geweigerd
Het is mogelijk onvoldoende gefrankeerde post te weigeren en de verschuldigde portokosten niet te betalen. Ook is het mogelijk dat de ontvanger een aangetekende brief weigert. In dat geval leggen de posterijen dat in hun administratie vast. Geweigerde stukken worden zoveel als mogelijk aan de afzender teruggestuurd.
[Frans: refusé; Duits: Annahme verweigerd ; Engels: refused]
Strafport
Om een betere controle te krijgen op de ontvangen portbedragen voor niet of onvoldoende gefrankeerde brieven binnen het district van het postkantoor worden op 15 mei 1870 de eerste portzegels uitgegeven. Om deze frankering achteraf te ontmoedigen, worden vanaf 1 mei 1871 ongefrankeerde brieven met 5 cent hoger port belast. Vanaf 1 april 1881 moeten alle niet of onvoldoende gefrankeerde brieven van portzegels worden voorzien. Omdat de geadresseerden deze extra kosten als boete ervaren, gaat men spreken van strafport. De berekening van het extra port is in het algemeen tweemaal het ontbrekende bedrag met een bepaald minimum. Bij strafport op brieven en kaarten uit het buitenland, wordt het bedrag in vreemde valuta omgerekend naar de munteenheid van het land van aankomst.
[Frans: surtaxe; Duits: Nachporto; Engels: postage due]
Aangeteekend
Een aangetekende brief is een poststuk waarvan de verzender een bewijs van verzending (‘aantekening’) krijgt van het postbedrijf. Het postbedrijf reikt vervolgens het stuk alleen uit aan de geadresseerde als de ontvanger tekent voor ontvangst.
Een aantekenstrook is een postaal etiket dat op een poststuk wordt geplakt om aan te geven dat het aangetekend is verzonden. De Wereldpostunie heeft besloten dat een aantekenstrookje de hoofdletter "R" van het Franse woord "recommandée" moet bevatten.
[Frans: recommandée; Duits: eingeschrieben; Engels: registered]
Poste restante
Poste restante is een aanduiding op een poststuk die aangeeft dat de brief op het postkantoor bewaard moet worden tot de geadresseerde deze komt ophalen. Het is bedoeld voor “personen die ter plaatse geen vast verblijf houden”. Deze post wordt slechts een bepaalde tijd op het postkantoor bewaard en na deze termijn aan de afzender retour gestuurd. In sommige landen moet voor deze dienst betaald worden.
[Frans: poste restante; Duits: postlagernd; Engels: poste restante ]
Op grappige wijze geeft de afgebeelde kaart een aantal postale begrippen weer. De serieuze kant van de acht termen uit het postwezen is hieronder toegelicht.
Monster zonder waarde
Van Dale geeft als beschrijving van monster zonder waarde: “opschrift van monsters die per post verzonden worden”. De douane merkt alleen monsters als monster zonder waarde aan, die ongeschikt zijn voor de verkoop.
[Frans: échantillon sans valeur; Duits: Munster ohne Wert; Engels: sample of no commercial value]
Drukwerk
Onder drukwerk (postaal) is te verstaan alle op papier door middel van druk vermenigvuldigde stukken. Tot 1993 is het tarief van drukwerk lager dan van brieven en briefkaarten. Prentbriefkaarten met gelukwensen e.d. van ten hoogste vijf woorden, mogen ook als drukwerk worden verzonden.
[Frans: imprimé ; Duits: Drucksache; Engels: printed matter]
Spoedbestelling
Een spoed- of expresbestelling (ook wel expresse-) gaat buiten de gewone bestelling om. Expresbrieven worden direct na aankomst bij het postkantoor aan huis bezorgd, zonder te wachten op de eerstvolgende bestelling. Voor een exprespoststuk geldt een hoger tarief (expresrecht plus het normale tarief). Dergelijke poststukken zijn herkenbaar aan de rode expresstrookjes of stempels.
[Frans: par exprès; Duits: Eilsendung; Engels: express delivery]
Antwoord betaald
Een briefkaart met betaald antwoord is een dubbele opgevouwen briefkaart. Achter de gewone briefkaart zit een tweede briefkaart met het opschrift Antwoord Betaald. De ontvanger kan deze gebruiken om zonder kosten een antwoord terug te zenden.
In Nederland is de briefkaart met betaald antwoord in 1871 ingevoerd. Met ingang van 1 juli 1971 is de briefkaart met betaald antwoord in het internationaal postverkeer het binnenlands postverkeer in Nederland afgeschaft.
[Frans: carte postale avec réponse payée; Duits: Postkarte mit Antwort; Engels: reply postal card]
Geweigerd
Het is mogelijk onvoldoende gefrankeerde post te weigeren en de verschuldigde portokosten niet te betalen. Ook is het mogelijk dat de ontvanger een aangetekende brief weigert. In dat geval leggen de posterijen dat in hun administratie vast. Geweigerde stukken worden zoveel als mogelijk aan de afzender teruggestuurd.
[Frans: refusé; Duits: Annahme verweigerd ; Engels: refused]
Strafport
Om een betere controle te krijgen op de ontvangen portbedragen voor niet of onvoldoende gefrankeerde brieven binnen het district van het postkantoor worden op 15 mei 1870 de eerste portzegels uitgegeven. Om deze frankering achteraf te ontmoedigen, worden vanaf 1 mei 1871 ongefrankeerde brieven met 5 cent hoger port belast. Vanaf 1 april 1881 moeten alle niet of onvoldoende gefrankeerde brieven van portzegels worden voorzien. Omdat de geadresseerden deze extra kosten als boete ervaren, gaat men spreken van strafport. De berekening van het extra port is in het algemeen tweemaal het ontbrekende bedrag met een bepaald minimum. Bij strafport op brieven en kaarten uit het buitenland, wordt het bedrag in vreemde valuta omgerekend naar de munteenheid van het land van aankomst.
[Frans: surtaxe; Duits: Nachporto; Engels: postage due]
Aangeteekend
Een aangetekende brief is een poststuk waarvan de verzender een bewijs van verzending (‘aantekening’) krijgt van het postbedrijf. Het postbedrijf reikt vervolgens het stuk alleen uit aan de geadresseerde als de ontvanger tekent voor ontvangst.
Een aantekenstrook is een postaal etiket dat op een poststuk wordt geplakt om aan te geven dat het aangetekend is verzonden. De Wereldpostunie heeft besloten dat een aantekenstrookje de hoofdletter "R" van het Franse woord "recommandée" moet bevatten.
[Frans: recommandée; Duits: eingeschrieben; Engels: registered]
Poste restante
Poste restante is een aanduiding op een poststuk die aangeeft dat de brief op het postkantoor bewaard moet worden tot de geadresseerde deze komt ophalen. Het is bedoeld voor “personen die ter plaatse geen vast verblijf houden”. Deze post wordt slechts een bepaalde tijd op het postkantoor bewaard en na deze termijn aan de afzender retour gestuurd. In sommige landen moet voor deze dienst betaald worden.
[Frans: poste restante; Duits: postlagernd; Engels: poste restante ]