Bij een kaart met een postzegel op de beeldzijde, loont het altijd de moeite ook kennis te nemen van de adreszijde. Op de adreszijde staat een tekst in een vreemde taal. De kaart is waarschijnlijk verstuurd vanuit de provincie Zeeland, gezien het onderwerp van de kaart en het grootrond treinstempel BREDA-VLISSINGEN van 24 juli 1911.
De kaart is verstuurd naar: Al Sro [1] Désiré Coste
194 Boulevard de Charonne
Paris
France
Op de plaats van het postzegelvak is een sluitzegeltje in de vorm van een zegellak met een sierlijke V.
Zeer waarschijnlijk is de V een verwijzing van de achternaam van J.C. van Valkenburg. Meer informatie over deze persoon te vinden in het adresboek van Schiedam uit 1917, waar zijn naam voorkomt in de paragraaf Vereenigingen van Wetenschap en Kunst bij de:
Schiedamsche Roomsch-Katholieke Esperantisten-Vereeniging
„Ni laboru kaj esperu”.[2]
Afdeeling van den Nederl. Roomsch-Katholieken Esperantisten-Bond
„Nederlanda Katoliko”
J. C. van Valkenburg, Voorz. | J.M.A. van Lochem Penn.
F. J.M. Marrevee, 1e Secr. | Th.W.S. Näring, Lid.
H.J. Geeratz, 2e Secr. | H. Rijken, Lid.
Leider der Cursussen in Esperanto: F. J. M. Marrevee.
Mogelijk betreft het hier Johannes Cornelis van Valkenburg die op 6 september 1916 in Rotterdam huwt met Catharina Jeannette Henriette Stubenrouch, geboren in Breda. Hij is dan 32 jaar, geboren te Amsterdam en zijn beroep is koopman in machinerieën (een andere bron noemt machinetekenaar als beroep). Hij woont in Vlaardingen en zij woont in Rotterdam; ze is 26 jaar en zonder beroep. Johannes Cornelis van Valkenburg is geboren op 21 oktober 1883 in Amsterdam en zijn godsdienst R.Cath. Zijn vader is van beroep werktuigkundige. Een feit klopt echter niet, op de kaart van 24 juli 1911 noemt hij als zijn leeftijd 29 jaar, terwijl hij volgens de registers op die datum 27 jaar is. Heeft hij zich ouder willen voordoen aan de geadresseerde?
Uit het bovenstaande blijkt dat de gebruikte taal op de kaart Esperanto is. Een oudere ook veel gebruikte kunsttaal in Nederland is Volapük [3].
Tekst correspondentie afzender
Moŝto samideano.
Mi estis bone riĉuante viaju
belagi kartojn. Vi demandas
min mion aĝon kaj mion
profesion. Mi estas du dek
naŭ jaro, kaj mi estas inspec..
toro de la kanaladministra..
cio Nederlanda. Mion profe..
sion estas mehanikisto, kaj
mi estas du jaron muntisto de
la motoroj ŝuggasoj „Stockport”
Tiu ĉi karto vi montras farmi..
stoj kaj farmistinoj en la
preĝejo. Ricevu mion salutaj
J.C. van Valkenburg
Vertaling
Weledele geestverwant
Ik was goed verrijkend ? {met} jouw
prachtige kaarten. Je vraagt
mij {naar} mijn leeftijd en mijn
beroep. Ik ben 29
jaar, en ik ben inspec-
teur van de Nederlandsche kanaaladministra-tie. Mijn beroep
is mechanicus, en
ik ben twee jaar monteur van
de zuiggasmotoren „Stockport”.
Deze kaart laat je boeren en boerinnen zien in de
kerk. Ontvang mijn groeten
J.C. van Valkenburg
Toelichting op vertaling
Met behulp van een woordenboek en Google translate is de Esperanto-tekst naar het Nederlands vertaald. Het is goed gelukt de aard van de boodschap vast te stellen, maar of het geheel correct is vertaald, is niet zeker. Farmistoj, letterlijk pachters, is vertaald met boeren. Volgens een advertentie van de Stockport Gas Engine is ŝuggasoj zeer waarschijnlijk afgeleid van het Engelse suction gas. Dit woord komt niet voor in het woordenboek [4]. Voorzetsels mogen in het Esperanto worden weggelaten als dat kan. Ik heb voor de duidelijkheid in het Nederlands enkele toegevoegd tussen { }.
Gadresseerde
Van de geadresseerde is niets te vinden, alleen het adres geeft aan dat zij in een buurt in Parijs woonde, die in 1890 bekend stond als een van de hoofdkwartieren der arbeidersbevolking in de oostzijde van Parijs. Als de kaarten van deze boulevard representatief zijn, lijkt het vooral een gemengde wijk te zijn.
Uitgever
De Nederlandse kaart is uitgegeven door F.B. den Boer in Middelburg. De titel is: “Interieur Kerk Zuid-Beveland.” Het nummer van de kaart is 6. Het is een onderdeel van een grote serie. Het interieur is van de kerk van ’s-Heer Arendskerke. De kerk heeft een overhuifde herenbank uit 1650 en één in dezelfde stijl, gedateerd 1739.
Bekijk de volledige PDF
Noten
[1] Al Sro = Al signoro = aan de heer
[2] Laten we werken en hopen
[3] Tien bekende kunsttalen (chronologisch) zijn: de talen van Leibniz en Wilkins, het Solresol, Volapük, Esperanto, Ido, Bliss Symbolics, Lojban, Dothraki en Spokaans.
[4] A.G.J. van Straaten, 1933. Esperanto-woordenboek. W.J. Thieme & Cie, Zutphen.554 p.