De rechter kaart met het raadselachtige opschrift “O wee! ik kan er niet bij komen.” laat zich niet meteen verklaren. Op het kopje valt te lezen …IJS & OLIJ …CAO en op het kistje staat een monogram K O. De eerste gedachte is dat CAO een afkorting is van CACAO, wat met OLIJ de sleutel is tot de volledige tekst die te vinden is in een artikel van de Historische Vereniging Koog-Zaandijk. Op het kopje staat KAMPHUIJS & OLIJ CACAO. Het is de cacao- en chocoladefabriek “Hollandia” van de firma Kamphuijs en Olij aan de Wezelstraat in Koog aan de Zaan.
Een tweede kaart uit de collectie van bovengenoemde vereniging geeft aan dat de links afgebeelde kaart behoort bij een andere kaart (de rechter) die verklaart dat het kind niet bij de inhoud van het kistje kan komen. Op het deksel en het kistje valt hier de naam KAMPHUIJS & OLIJ CACAO te lezen
De kaarten zijn uitgegeven door S. Bakker Jz. Koog-Zaandijk.
Teunis Olij is geboren in. 1854 te Purmerend en overleden te Beverwijk in 1912. Hij is op 25 april 1878 getrouwd met Trijntje van Twisk en heeft dan als beroep “fabrikant van pelderwaren”. Hij was ondernemer en stond in 1882 ingeschreven als “pelder” in Zaandijk. Hij handelde in gort, paarlgort, javarijst en dergelijke.
Teunis was naast zijn werk actief betrokken bij het oprichten van de landelijke “Vereeniging Volksweerbaarheid” in 1900. De vereniging ijverde voor gymnastiek, voor tucht en voor schietbanen in elk dorp. Vooral de Tweede Boerenoorlog in Zuid-Afrika (1899-1902) bracht het idee van een gewapend, weerbaar volk opnieuw onder de aandacht en bezorgde de vereniging tijdelijk een grote aanwas van leden. Op 5 oktober 1900 werd in Zaandam een onderafdeling opgericht.
In 1894 kocht Meindert Kamphuijs molen “De Wezel” in Koog aan de Zaan t.b.v. cacaoproductie. Teunis werd kort daarna zijn compagnon in de firma Kamphuijs & Olij. Molen “De Wezel” werd nog voor de eeuwwisseling ontdaan van zijn wieken en voorzien van een stoommachine. In 1905 werd de molen geheel gesloopt en vervangen t.b.v. de nieuwbouw van de cacao- en chocoladefabriek “Hollandia” die in bedrijf was tot de grote brand in 1934.
In 1900 begon Teunis, niet met Meindert Kamphuijs maar met een andere compagnon, in pakhuis ‘t Kalf aan de Lagedijk te Zaandijk met cacaoverwerking. Onder de naam T.O.C.& Comp. (+ Teunis Olij & Comp.). Achter pakhuis ’t Kalf” werd, wegens ruimtegebrek, in 1905 een fabriekspand gebouwd genaamd: “Cacao- en chocoladefabriek De Zwaan”. Bovenop het pand stonden de kenmerkende letters T.O.C. In 1917 was er brand in de cacao- en chocoladefabriek “De Zwaan”.
In 1909 kwam Gustaaf Bakker in dienst van de firma als vertegenwoordiger, hij werd achtereenvolgens procuratiehouder, adjunct directeur en uiteindelijk, na het vertrek van Teunis, directeur. In 1911 trok Teunis zich terug uit het bedrijf. Hij was toen al woonachtig in Beverwijk.
In de jaren dertig van de vorige eeuw betrok de N.V. Zaanlandsche Cacaofabriek een gebouwencomplex aan de Westkadijk te Nijkerk. In 1953 werd de N.V. Zaanlandsche Cacaofabriek te Nijkerk overgenomen door de firma Baronie. Deze firma bleef tot 1990 actief op deze locatie met het vervaardigen van chocolade.
Bronnen
Historische Vereniging Koog-Zaandijk, 2015. Geschiedenis van de T.O.C.