B.M. Zuikerberg theaterdrukkerij Winschoten is de drukker van de afgebeelde prentbriefkaart
Op 15 augustus 1899 start Berthold Maurits Zuikerberg een boek- & handelsdrukkerij en boekbinderij in Winschoten in het bedrijfspand Engelschestraat 7 (vroeger Engelschestraat 414, wijk 2).
Hij is geboren op 26 februari 1877 in Winschoten en overleed te Sobibor op 9 juli 1943.
Vanaf begin 1900 gaf B.M. Zuikerberg het Winschoter Weekblad, nieuws- en advertentieblad voor Winschoten en Omstreken uit. De Komeet, vakblad voor het amusementsbedrijf is ook een uitgave van Zuikerberg van 1901 tot 1942. Op 1 mei 1942 mocht het blad niet meer verschijnen. In 1942 verschenen nog wel Duitstalige krantenadvertenties van het bedrijf, maar het heeft de sluiting niet kunnen voorkomen.
Zuikerberg leverde vooral drukwerk voor kermissen, circussen, theaters en dergelijke. Het drukwerk bestond uit toegangskaartjes, programmaboekjes, affiches en ander reclamedrukwerk. De afgebeelde kaart is een voorbeeld van reclamedrukwerk voor een circus. De firma beheerde ook een kaartsysteem met de verblijfplaatsen van meer dan 2500 exploitanten van kermisattracties, variété- en circusartiesten.
Prentbriefkaarten
Er is een kaart van Winschoten bekend, die is uitgegeven door Zuikerberg, de overige zijn allemaal artiesten, circussen enz. Hieronder volgt een lijst van hetgeen bekend is:
- Groeten uit Circus Wilke (3 verschillende afbeeldingen).
- Circus Rudolph van Kinsbergen.
- Cirque Hollandais (direction Kinsbergen, La voltigeur Guguste sur son cheval Sultan. (zelfde afbeelding als Rudolph van Kinsbergen, voltigeur = iemand die kunsttoeren te paard verricht)
- Groeten van het Circus Jacques en Rudolph. (zelfde afbeelding als Rudolph van Kinsbergen)
- Souvenir de Jean Schreurs Equil. Musicale (equilibrist = evenwichtskunstenaar).
- Professor Léon Knoop, Prestidigatateur (goochelaar).
- Groeten van de 2 Friesche Liliputters.
- Gezusters Serierse, gymnasten en parterre acrobaten.
- Familie Busnac, Holl. Lucht-Acrobaten.
- Zeeuwsch Kwartet van Sommer’s Operettengezelschap “Omlandia.”.
Circus Kinsbergen
Circus Kinsbergen was in 1796 het eerste Nederlandse circus. Leon of Lion Kinsbergen (1750-1813) was één van de eerste circusdirecteuren in Nederland. Leon Kinsbergen reisde tot 1798 met een show waarin voltigeurs, springers en koorddansers optraden. In 1798 neemt hij de manege van Pieter Magito over, die de eerste circusvoorstellingen in Nederland had gegeven. Kinsbergen noemt de voorstelling van ‘Een Groote Fransche Troup Koorddanssers, Springers, Voltigeerders en Paarden-Ryders’ nog geen circus. De hoofdnummers van de voorstelling waren volgens een strooibiljet de Koorddansers en Paardenrijders. Leon zou de stamvader worden van een bekend Nederlands circusgeslacht.
De families Kinsbergen en (Maurits) Blanus zijn de bekendste joodse circusfamilies in Nederland, die ook onderling verwant zijn. Beide staan bekend om hun paardenspelen, maar in hun voorstellingen zijn ook acrobaten, clowns en andere gedresseerde dieren zoals honden en vogels te bewonderen.
Lion Kinsbergen overleed op 63-jarige leeftijd in 1813, maar de familie bleef het circus trouw. Het Circus Kinsbergen heeft zeker nog 180 jaar een plek ingenomen in het Nederlandse circuslandschap.
Roelof Kinsbergen is een nazaat van Leon Kinsbergen. Hij is geboren te Hoorn op 29 december 1858 en overleden te Wildervank op 27 juni 1925. Zijn ouders waren Leendert (Lion) Kinsbergen goochelaar en Jeannette Blanus paardrijdster. Hij is op 16 december 1889 gehuwd met Jansi Schuitevoerder uit Sint-Truiden (1861-1940). Zijn beroep was circusdirecteur. Hij is ook bekend onder de naam Rudolph of Rudolf Kinsbergen.
De Kinsbergens waren verwant aan Jacques Schuite(n)voerder (Isaac Simon, 1846-1911), de beroemde August de Domme van Circus Oscar Carré. Hij huwde met Theresia Blaanes (ook Blanus), de dochter van Moses van Joseph Blaanes (paardrijder) en Betje (Elisabeth) Kinsbergen (danseres).
Lodewijk van Duuren