Adriaan Jan Bronswijk (1831-1896), vestigt zich in april 1851 als boekhandelaar en boekbinder in zijn
geboorteplaats Schoondijke. Later wordt de zaak uitgebreid met een drukkerij. In 1858 verhuist het bedrijf naar Oostburg. Na zijn dood in 1896 zet de weduwe Cornelia Maria Bool (1831-1906) samen met haar kinderen Maria Adriana Bronswijk (1865-1935) en Pieter Jan Hendrik Bronswijk (1873-1944) de zaak voort. In 1926 treedt Maria uit de firma en zet P.J.H. Bronswijk de onderneming om in een Naamloze Vennootschap samen met zijn zoon Adriaan Jan Bronswijk Jr. (1899-1944). Beide komen om bij een bombardement op Oostburg op 17 oktober 1944 1). J. Zonnevijlle zet daarna het bedrijf voort 2). In de telefoongids van 1950 staat de firma te boek als Boekhandel, drukkerij en uitgeverij v.h. Fa. A.J. Bronswijk N.V.
Prentbriefkaarten
Firma A.J. Bronswijk liet verscheidene kaarten van Oostburg, Aardenburg en Sluis verschijnen. De oudst bekende afstempeling van A.J. Bronswijk is van een kaart van Aardenburg van 10 augustus 1900.
Koninklijk
Op een kaart die gedrukt is door Emrik & Binger staat op de adreszijde: Kon. Boekh. firma A.J. Bronswijk. Oostburg. In de Zierikzeeuwsche Nieuwsbode van 1 februari 1908 staat het bericht dat H.M. de Koningin de onderscheiding tot het mogen voeren van het Koninklijk wapen heeft verleend aan P.J.H. Bronswijk, firma A.J. Bronswijk, boekhandel en drukkerij te Oostburg. Op een foto van de winkel van Bronswijk in Oostburg is boven de ingang het Koninklijk wapenbord te zien. In het krantenbericht staan ook andere firma’s die het predicaat Koninklijk mogen voeren, zoals Firma van Benthem & Jutting, boekhandel, L.C. & W. Altorffer, drukkerij en boekhandel, beide te Middelburg en S. Ochtman & Zoon, boekhandel en boekbinderij te Zierikzee.
Historische Optocht 1907
Bij het Koninklijk Bezoek aan Zeeland is september 1907 bezocht Koningin Wilhelmina met prins Hendrik onder meer Oostburg. Zij kreeg uit handen van de heer C.P.I. Domisse een album met de titel Zeeuwsch-Vlaanderen Westelijk deel. Het album omvatte onder meer “De mooiste ansichtkaarten van al deze [18] gemeenten“… “De Firma A.J. Bronswijk te Oostburg belastte zich met de levering van den keurigen band en de bladen. De Koningin verklaarde hoogst ingenomen te zijn met het album en vond dit nu juist een zeer eigenaardig geschenk.”
Naar aanleiding van dit bezoek vond in Oostburg een historische optocht plaats. De kaarten daarvan zijn gedrukt door Gebr. van Straaten in Middelburg.
Tentoonstelling 1912
Op de Huisvlijttentoonstelling te Oostburg in augustus 1912 kreeg de firma A.J. Bronswijk voor drukwerk een bronzen herinneringsmedaille. Middelburgsche Courant van 9 Augustus 1912.
Samenwerking met andere uitgevers, drukkers en fotografen.
- Samen met S. Bakker Jzn. In Koog-Zaandijk gaf A.J. Bronswijk negen of meer kaarten uit van Oostburg (zie bijlage). Ook kaarten van Aardenburg zijn gedrukt door S. Bakker Koog-Zaandijk. Er zijn twee kaarten bekend met de nummering No. 26. Bakker K.-Zd. en 27. Bakker K.-Z.
- Van een serie kaarten van Uitg. A.J. Bronswijk is de “photo” van Jos. Nuss uit Amsterdam. Er zijn negen kaarten uit deze serie bekend.
- Er zijn twee kaarten bekend met een ovale foto van Oostburg op een Nederlandse vlag. Op de adreszijde staat het logo van De Tulp uit Haarlem. De Tulp is een handelsnaam van uitgever Jos. Nuss & Co, die waarschijnlijk alles bij Emrik & Binger liet drukken. Ook zijn gewone typen kaarten uitgegeven i.s.m. De Tulp, zonder en met deelstreep.
- Een kaart van het Postkantoor in Oostburg liet A.J. Bronswijk drukken door Emrik en Binger uit Haarlem, gezien het logo E & B op de adreszijde.
- Vier kaarten van de Historische optocht bij het Koninklijk Bezoek op 14 september 1907 te Oostburg zijn gedrukt door Gebr. van Straaten, Middelburg met nummers 7299-7302. Van deze optocht in Oostburg zijn ook een kaarten bekend met de tekst: “Uitg. P.J.D.M. Opname en Lichtdr. Gebr. van Straaten, Middelburg”. P.J.D.M. staat voor P.J. Danielse, Middelburg. Er zijn ook andere kaarten van Oostburg uitgegeven met Gebr. van Straaten (8097, 8185, 8281, 23342-23347).
- Een fotokaart van de Beurs in Oostburg is uitgegeven in samenwerking met uitgever Newo in Arnhem
- De Belgische uitgever Edouard Nels (1869-1925) uit Brussel, heeft ook enkele kaarten uitgegeven met Bronswijk. Waarschijnlijk was Nels de drukker van de kaarten.
- In 1914 gaf A.J. Bronswijk een serie ingekleurde kaarten uit waar het nummer op de adreszijde duidt op Trenkler uit Leizpig als drukker. Bijvoorbeeld 14 43503*, 14 43507* en 14 44307*.
- Naoorlogse kaarten van Bronswijk met de afkorting R.E.B. zijn uitgegeven i.s.m. Roukes en Erhart uit Baarn.
- Naoorlogse kaarten met de afkorting W.S.B. zijn uitgegeven i.s.m. Weenenk & Snel uit Baarn.
- Een kaart met Gezicht op de watertoren te Oostburg (ca. 1952) is uitgegeven door de Firma Bronswijk. De foto is van Dieleman. Waarschijnlijk is de fotograaf Pieter Lein (Piet) Dieleman (* Arnemuiden, 19 februari 1956). Hij is beeldhouwer, schilder, tekenaar en fotograaf.
Noten
- P.J.H. Bronswijk overlijdt kort na het bombardement op 16 december 1944 te Terneuzen.
- J. Zonnevijlle is mogelijk familie van P.J.H. Bronswijk. Adriaan Jan Bronswijk Sr. is de zoon van Pieter Bronswijk en Adriana Zonnevijlle.
Bijlagen
Firma A.J. Bronswijk i.s.m. S. Bakker Jzn. In Koog-Zaandijk
OOSTBURG
306. Langestraat.
307. Markt.
308. Langestraat.
309. Nieuwstraat.
3526. Zuidzandsche straatweg.
3701. Langstraat.
3702. Dorpsgezicht.
3703. Markt.
3704. Brouwerijstraat.
Firma A.J. Bronswijk, Photo Jos. Nuss, Amsterdam
OOSTBURG.
Markt.
Markt en Graanbeurs.
Breedestraat.
Brouwerijstraat.
Langestraat.
Nieuwstraat.
Zuidzandscheweg.
[Prot. En R.C. Kerk]
Molenzicht.
Lodewijk van Duuren